De Rhoonse Grienden, maar dan in Schiedam

SCHIEDAM – De Wilhelminahaven krijgt een totaal ander uiterlijk. Over een jaar kunnen we hier een indruk krijgen hoe de Gorzen eruit zag vóórdat er een woonwijk werd gebouwd op het aangeslibde land.
 
Schiedam krijgt in de Wilhelminahaven een natuurgebiedje dat associaties oproept met de Rhoonse Grienden, de Carnisse Grienden, de Slikken van Flakkee en de Dintelse Gorzen.
 
Kleinschaliger, dat wel, maar reeds in het voorjaar van 2020 kunnen we in de Wilhelminahaven wandelen en struinen, zelfs fietsen. Op het aangespoelde zand zullen recreatieve plekjes ontstaan en wie weet gaan er zelfs wilgen groeien. In het zeer bijzondere natuurgebiedje Klein Profijt bij Rhoon staan de wilgen ook tweemaal per dag met hun stam in het water.  

Eb en vloed gaan de natuur in de Wilhelminahaven bepalen. Op allerlei plekken in Zuid-Holland worden dijken doorbroken om het achterliggende land de invloed van de getijdewerking te doen ondergaan (het eiland Tiengemeten, de Sophiapolder bij Hendrik-Ido-Ambacht), maar in de Wilhelminahaven hoeft dat niet. Het is buitendijks, een zijhaven van de Nieuwe Maas. De Wilhelminahaven wordt voor een deel teruggegeven aan de natuur. Er zal een getijdenpark ontstaan.
 
De aanvankelijk meest in het oog springende verandering zal zijn dat het 360 meter lange steile stenen talud langs de Westfrankelandsedijk wordt gesloopt en plaatsmaakt voor een glooiende natuurvriendelijke oever van tien tot twintig meter breed. Een flink deel van de Wilhelminahaven blijft een functie houden voor de scheepvaart, maar in de noordoosthoek vanaf de Havenstraat tot voorbij zwembad Zuid zal een aantrekkelijk en uniek landschap ontstaan met ruimte voor flora en fauna.
Het project maakt deel uit van het regionale programma ‘Rivier als getijdenpark’.  

Gorzen, slikken, grienden, kwelders, schorren – het is niet allemaal over één kam te scheren, want grienden hebben wilgenontwikkeling, wat je bijvoorbeeld niet ziet op de Zeeuwse schorren en de kwelders in de Waddenzee – maar ze hebben gemeen dat er buitendijks land aanslibt. Dankzij die aanslibbing is in Schiedam de Gorzen ontstaan, in Vlaardingen de Vettenoordsepolder. Om maar enkele nabije voorbeelden te noemen. Vergelijk eens een plattegrond van Zuid-Holland van enkele eeuwen geleden met de huidige kaart van Nederland en je ziet in de Rijn- en Maasdelta goed hoe er steeds meer land kwam ten koste van de ruimte voor het water. Door aanslibbing is bijvoorbeeld het eiland Rozenburg ontstaan. Later bood het ruimte voor de industriegebieden Botlek en Europoort.  

In het aangeslibde land werden voor de havenontwikkeling van Rotterdam havens gegraven, waardoor de delta opnieuw van karakter veranderde. Het meest actuele inzicht is dat de rivier in een groene omgeving moet liggen. Vandaar dat de zijhavens optimaal een natuurontwikkeling ondergaan. In Schiedam is de Vijfsluizerhaven een vergelijkbaar voorbeeld. Dat de Wilhelminahaven ook een natuurvriendelijke oever zou krijgen, heeft Schiedam24 al vaker aangekondigd, maar dat Rijkswaterstaat en de gemeente Schiedam zo’n metamorfose in de planning hadden, dat is nu eerst bekend geworden.  

“Het getijdenpark Wilhelminahaven zorgt over een jaar voor een unieke natuurbeleving in een stedelijke omgeving”, zegt Fahid Minhas, wethouder voor ruimtelijke en maritieme ontwikkeling in Schiedam. Hij geeft morgen het startsein voor de aanleg van het getijdenpark. Dat doet hij donderdagmiddag samen met Linda-Rose Santhagens, hoofd afdeling Verkenningen en Planuitwerking van Rijkswaterstaat, en zijn collega-wethouder Jeroen Ooijevaar. Een ecoloog van Stichting Ark geeft een rondleiding om de genodigden een idee te geven hoe alles eruit gaat zien.

Rechtzetting: in de eerste versie meldde de laatste zin dat het getijdenpark in beheer komt bij Stichting Ark. Dat is niet juist. De gemeente zal het gebied zelf beheren.