Drie wijken tot augustus veiligheidsrisicogebied

Politie, gemeente en OM presenteerden de nieuwe aanpak vanmiddag op het stadhuis

SCHIEDAM - De gemeente, de politie en het Openbaar Ministerie in Schiedam stellen het zich de komende periode tot doel zo veel mogelijk wapens, met name messen, van straat te halen. 

De wijken oost, zuid en Nieuwland en de industriegebieden in de stad zijn door burgemeester Harald Bergmann uitgeroepen tot veiligheidsrisicogebieden. Daar zal tot 1 augustus preventief fouilleren worden ingezet als middel om met name bij jongeren wapens aan te treffen. 

Het is volgens Marjolein van Eijkelen van het Openbaar Ministerie voor zover zij weet voor het eerst dat een veiligheidsrisicogebied zich specifiek richt op jongeren, van twaalf tot 25 jaar. 

De problemen zijn er dan ook naar. “Er is in de eerste vier maanden van dit jaar veel heftigs gebeurd, waar jongeren als verdachten in beeld zijn gekomen. De heftigheid van de incidenten maakt dat je gebieden voor preventief fouilleren in aanmerking kunt laten komen.”

Tegelijk waakt de driehoek van OM, politie en gemeente voor het rücksichtslos inzetten van dit middel. “Alles moet proportioneel”, aldus Teun van Buuren, een van de twee teamchefs van de politie Schiedam. Preventief fouilleren wordt als een zwaar middel gezien.

Ook al pakt Schiedam de problemen veroorzaakt door jongeren nu op deze manier op, ze zijn niet uniek Schiedams, stelt Van Eijkelen. “Gisteren was er een veiligheidsconferentie in de Kuip en daar bleek dat een van de speerpunten de jeugd is; elke gemeente heeft daar buikpijn van.”

In de praktijk gaat het zo dat de politie bijvoorbeeld een week vooruit acties voor preventief fouilleren plant, die aankaart bij het OM en om toestemming vraagt. In principe zijn deze acties ‘a-select’, dus politiemensen mogen niet bepaalde mensen uit een groep controleren en andere niet. Maar uiteraard kunnen plaatsen en tijden wel betekenen dat je daar op het moment van actie veel jonge mensen verwacht. 

Het veiligheidsrisicogebied geldt specifiek voor drie wijken in de stad, en dus de industrieterreinen. De keus voor deze locaties is volgens Van Buuren gemaakt op basis van de ervaringen de afgelopen tijd. In Schiedamse wijken buiten de genoemde - oost, zuid en Nieuwland - doen zich relatief minder incidenten voor.

Burgemeester Harald Bergmann benadrukt dat de benoeming van risicogebieden de ‘voorkant’ van de aanpak betekent. “Uiteindelijk gaat het erom jongeren bewust te maken dat het niet normaal is dat ze een wapen bij zich hebben. Niet om aan te vallen en ook niet om zich te verdedigen. We willen ze vooral een veilige en goede jeugd laten hebben.” Verder is het de bedoeling iets te doen aan ‘het gevoel van onveiligheid dat ook inwoners en ondernemers in de stad raakt’. De burgemeester stelt daarbij dat de samenleving ook een verantwoordelijkheid heeft in het geven van het goede voorbeeld en het aanspreken van jongeren in eigen huis of omgeving.

De aanpak, die eigenlijk nu begint, loopt uit op een actieprogramma met betrekking tot gewelddadige jeugd die Bergmann de gemeenteraad heeft toegezegd, uiterlijk komende zomer. Die aanpak gaat verder dan preventief fouilleren. Van Buuren: “We hebben er beleid van gemaakt dat als we een jongeren met een wapen op straat aantreffen, we ook naar diens huis gaan en daar met name zijn kamer doorzoeken. Zo komen we ook achter de voordeur en krijgen een idee wat er verder speelt.” Stap voor stap wordt er werk gemaakt van een gerichtere aanpak op de jongere zelf. “Door een goed gesprek thuis, en als het nodig is een intensievere aanpak, met bijvoorbeeld een begeleidende coach.” Ook het Openbaar Ministerie zal ‘strakker’ op de problemen van jongeren en wapens zitten, aldus Van Eijkelen.

Bij het OM is nu al sprake van een triage van jongeren die worden aangehouden. “Kennen we deze jongeman - want dat is het meestal, een jongen. Zo nee, dan gaan we op zoek naar een rapportage. Soms is daarmee de zaak afgedaan, een andere keer moet de jongeren zich verantwoorden bij de kinderrechter. Maar de aanpak van minderjarigen is altijd gericht op het voorkomen recidive. We vragen ons af: wat gebeurt hier nou? Waarom gebeurt dit en hoe kunnen we herhalen voorkomen. Dat is echt het specialisme van onze jeugdofficieren. We onderscheiden vier typen in de jeugdaanpak, van beïnvloedbaar ten goede tot niet. Die laatste zullen we afstraffen. Het beïnvloeden van jongeren is een zaak van de lange adem, die kan een generatie duren, het is niet dat je een goed gesprek voert en dat een jongen zich dan anders gaat gedragen. Het is veel meer zaak van vastpakken en dan niet meer loslaten zodat iemand niet verder afglijdt.”

Daar komt dan ook de gemeente Schiedam om de hoek. Bergmann: “We gaan een programma aanbieden van begeleiding waar nodig in de thuissituatie.” Sinds deze week ontvangen de ouders of een van de ouders van een jongere die is gepakt met een wapen, een brief van de gemeente met de mededeling dat binnen 48 uur een medewerker een huisbezoek komt afleggen. “Dat moet gaan over wat we kunnen doen rondom het kind en het gezin. Is er hulp nodig? Veel ouders durven een hulpvraag niet te stellen. We doen dit om te helpen, niet om te straffen; we willen dat het kind en het gezin er beter van worden.”