John van Gestel stond voor de gewone mens

IN MEMORIAM - Hij kwam gedurende een halve eeuw op voor de Schiedamse bevolking, vooral waar zich ontwikkelingen voordeden waar de bewoners niet op zaten te wachten. Dat maakte hem voor het gemeentebestuur en de woningcorporaties soms een enfant terrible. John van Gestel had een feilloze antenne voor wat de Schiedammers wél wilden.

Dat heeft hij in verschillende functies laten zien, waarvan er drie uitspringen: het voorzitterschap van de bewonersvereniging Schiedam-Centrum (BVSC), gevolgd door het voorzitterschap van het Schiedams Overleg van Bewonersorganisaties (SOBO) en ondertussen het langdurige voorzitterschap van de Wilton Automobiel Club (WAC). In die laatste functie wist hij het tanken, het wassen en het verzekeren van de auto’s voor de leden betaalbaar te houden. En hij kon bewerkstelligen dat de WAC het terrein aan de Admiraal De Ruyterstraat kon behouden.

Als bewoner van de Schiedamse binnenstad was hij er snel bij, toen in de jaren 70 in de oude wijken de eerste bewonersverenigingen van Schiedam werden opgericht. Hij maakte zich sterk voor voldoende sociale woningbouw en voor billijke verhuisvergoedingen voor huurders die vanwege de stadsvernieuwing en later de herstructurering van Nieuwland en Groenoord moesten verhuizen. Hij zag de bewonersverenigingen als de noodzakelijke tegenkracht om te zorgen dat de gemeente en de corporaties meer rekening zouden houden met de belangen van de bewoners.

Een goed voorbeeld zien we halverwege het jaar 2000. Het SOBO was woest op Woonplus. De corporatie had in Groenoord gekozen voor drie procent huurverhoging en gesuggereerd dat het SOBO daar achter stond. Van Gestel reageerde furieus. Er was geen overleg gevoerd, laat staan dat er instemming was. Hij was er fel op tegen dat Woonplus de huurverhoging deels wilde rechtvaardigen door ermee de sloopplannen in Nieuwland en Groenoord te bekostigen. Dat mag helemaal niet, zei Van Gestel.

Het jaar erna klaagde hij over het slechte woningbestand in de stad. Het SOBO ging de huurders enquêteren over alle problemen. Zo doordrong hij de lokale overheid en Woonplus ervan dat er na de periode van stadsvernieuwing een vervolgaanpak nodig was in de eerste uitbreidingswijken ten noorden van de Vlaardingerdijk en Brandersbuurt en ten noorden van de Hoekse Lijn (het Schiedam boven de spoorlijn).

In maart 2002 haalde hij de Woonbond erbij om er voor de huurders in Schiedam het maximale uit te slepen in de onderhandelingen met Woonplus. Maar hij richtte zich niet alleen op de woonkwaliteit en de huurproblematiek. Tegelijk pleitte hij voor een grondige impuls aan de Hoogstraat, waar veel leegstand was ontstaan.

Jarenlang hamerde hij erop dat Schiedam-Centrum een groot tekort aan parkeerruimte kende. Verschillende wethouders achtereen kregen met zijn kritiek te maken, maar reeds lang besproken oplossingen zoals een parkeergarage aan de Westmolenstraat werden niet gerealiseerd. Van Gestel vond dat de gemeente meer luisterde naar marktpartijen dan naar de bewoners en bezoekers van de stad.

In mei 2005 pleitte hij ervoor om van Schiedam geraniumstad nr. 1 te maken. Het was een reactie op het wegbezuinigen van de rode geraniums aan het oude stadhuis op de Grote Markt. 

Schandelijk vond hij het dat Schiedam-Oost geen extra geld had gekregen uit het Grote-stedenbeleid, maar Spangen en Nieuwland wel. Hij drong er in 2007 bij een werkbezoek van ministers Wouter Bos en Ella Vogelaar op aan dat serieuzer naar de problemen van Oost zou worden gekeken. Het heeft even geduurd, maar uiteindelijk werd ook Oost door het kabinet opgemerkt.

Kunstenaar Jaap Verweij, notoir schrijver van ingezonden brieven aan de media en altijd boos op gemeentebestuurders, zag op woensdag 13 april 2005 een stuk gepubliceerd waarin hij het opnam voor Van Gestel en diens strijd van onderop: “John van Gestel is bekend bij nagenoeg alle instituten en commissarissen. Hij heeft het goede idealisme en zal niet eerst naar zijn salaris kijken maar aan het werk gaan zonder vriendjespolitiek. Hij zal wel eerst moeten puinruimen en dan maar hopen dat het ambtenarencollectief meewerkt. (…) Hij zal níet achter de schermen werken, dus niet achterbaks, want daar is hij een te open figuur voor.”

Zo was het maar net. Van Gestel had geen geheimen, maar praatte alles door met zijn strijdmakkers onder wie Piet van der Ploeg van het Bachplein en Jan Joore uit de Gorzen.

Begin 2007 deed hij een stapje terug als voorzitter van de BVSC. Zijn opvolger Henk van den Broek zei dat Van Gestel al zo lang meeliep dat de mensen gingen denken: John regelt het wel. Maar dan doen ze zelf niets meer, zei Van den Broek.

In 2008 lokte Van Gestel een debat uit in de Tweede Kamer, nadat hij het volksverlakkerij had genoemd toen Rijkswaterstaat beweerde dat aanleg van de A4 door Midden-Delfland de doorstroming van het verkeer tussen Den Haag en Rotterdam zou verbeteren. Enkele verkeerskundigen hadden juist voorspeld dat de A4 nieuwe filevorming zou opleveren.

In juni van dat jaar werd hij uitgenodigd door de burgemeester van Maassluis, Koos Karssen, omdat hij had beweerd dat het in Schiedam prettiger wonen is. Het bezoek aan Maassluis bracht hem niet op andere gedachten, maar hij nodigde Karssen uit voor een tegenbezoek aan Schiedam. De burgemeester bleef bij diens mening dat het in Maassluis prettiger was, maar het contact liet Karssen nog meer het belang van belangenbehartiging zien, zozeer dat hij na zijn burgemeesterschap ook op de barricaden ging als voorzitter van de Midden-Delfland Vereniging.

John van Gestel was invloedrijk. Als hij bij de Schiedamse gemeenteraad insprak, kon hij benadrukken dat hij het woord voerde namens 47.000 inwoners van de stad, zeg maar ruim meer dan de helft. Hij baseerde dat getal op het totaal aantal leden van de bij het SOBO aangesloten wijk- en bewonersverenigingen. Hij kreeg wel de kritiek dat de terugkoppeling van de verenigingen naar hun achterban niet altijd even sterk was, zodat het best kon zijn dat de meesten van de 47.000 inwoners niet eens wisten wat hij op dat moment aankaartte. Maar wie daar in de politiek een punt van maakte, kreeg de wind van voren, want dan ging het niet meer om de inhoud maar om een irrelevante formaliteit. En strikt genomen was het natuurlijk wel zo, dat die kritiek eraan voorbijging dat elk gemeenteraadslid, individueel en ook in fractieverband, minder Schiedammers vertegenwoordigde dan John van Gestel.

In april 2013 kreeg hij van burgemeester Cor Lamers de M.C.M. de Grootspeld opgeprikt wegens zijn grote verdiensten voor de stad Schiedam. “Hier heeft het gemeentebestuur buitengewone waardering voor”, stond in de gemeenteberichten. Dat was bij het officiële afscheid als voorzitter van het SOBO. In december 2012 had hij zelf zijn vertrek aangekondigd, omdat hij het na dertig jaar tijd vond voor een frisse wind.

Hij had een losse vergaderstijl, maar liet de belangrijkste besluiten wel zorgvuldig documenteren. Dat kwam hem goed uit toen het SOBO na zijn aftreden twijfels kreeg omtrent bepaalde besluitvorming. Voor de rechter kon hij aannemelijk maken dat er altijd eensgezindheid in het bestuur had bestaan en dat hij niet eigenmachtig gehandeld had. Ook na zijn aftreden bij de WAC was er kritiek op bepaalde uitgaven, maar het kon niet hard worden gemaakt dat er geld verdwenen was, terwijl de oud-voorzitter wel kon aantonen dat er geld aan de gemeente betaald was.

In 2021 dook zijn naam weer op in de Schiedamse politiek, toen Leefbaar Schiedam hem op de kandidatenlijst plaatste voor de gemeenteraadsverkiezingen. Hij stond weliswaar onverkiesbaar, op eigen verzoek, maar de partij liet weten kundige kandidaten te willen die geen plucheplakkers zijn.

Door de decennia heen had Van Gestel een grote passie: het Internationaal Film Festival Rotterdam. Gedurende enkele weken bezocht hij vele filmvoorstellingen en hij werd ook een gewaardeerde sponsor van het IFFR. Door al die uithuizigheid vond hij het juist extra fijn om bij zijn vrouw Marga te zijn, met wie hij twee zonen had, Marc en Ivo.

In de nacht van zondag op maandag is John van Gestel overleden. Hij was in het ziekenhuis opgenomen met een zware longontsteking en hartproblemen. Al een poos tobde hij met zijn gezondheid. Hij is 81 jaar geworden.