Schiedam mag spaarpot niet omkiepen om tekort te dekken

SCHIEDAM – De gemeente Schiedam mag het begrotingstekort niet verkleinen door haar reserves aan te wenden. De gemeente heeft daarvoor te weinig solvabiliteit, ofwel te weinig eigen vermogen in relatie tot uitstaande schulden.

In een brief aan de gemeenteraad schrijft het college van burgemeester en wethouders dat de gemeentelijke spaarpot (de algemene reserve) niet kan worden aangewend om structurele lasten te dekken. Gemeenten hebben wel meer ruimte gekregen om hun spaargeld te gebruiken voor het dekken van tekorten, maar Schiedam voldoet niet aan de norm.

In december leek er wat lucht te komen. Het Bestuurlijk Overleg Financiële Verhoudingen (BOFv) besloot om het de gemeenten voor een deel toe te staan. In het BOFv zijn de provincies, de gemeenten en de waterschappen vertegenwoordigd. Vooral de financiële positie van de gemeenten werd besproken door bestuursleden van het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Unie van Waterschappen. Doel was het verkleinen van de begrotingstekorten van de gemeenten.

Veel gemeenten hebben een jaarlijks tekort op de begroting. Tegelijk konden veel gemeenten flinke reserves opbouwen, onder meer door de krapte op de arbeidsmarkt. Normaal mogen die reserves niet worden ingezet voor structurele lasten, maar vanaf 1 januari in beperkte mate wel. Ze mogen tot tien procent van het surplus in de algemene reserve aanwenden, op voorwaarde dat de solvabiliteit minstens twintig procent blijft. Meer dan driehonderd gemeenten hebben voldoende solvabiliteit, blijkt volgens het vaktijdschrift Binnenlands Bestuur uit recente cijfers. Het blad citeert Leonard Geluk, directeur van de VNG: “De maatregel is geen oplossing voor structurele tekorten, maar kan helpen om actuele knelpunten op te lossen.”

Zoals zo veel gemeenten kampt ook Schiedam met begrotingstekorten, maar bezuinigingen zijn nog niet echt aan de orde, omdat de wethouder voor financiën, Antoinette Laan, hoopt dat het Rijk tot het inzicht komt dat er meer geld naar het Gemeentefonds moet.

Het college van B&W geeft aan dat de verruimde regelgeving Schiedam geen soelaas biedt. De gemeente heeft onvoldoende eigen vermogen in relatie tot het vreemd vermogen aan leningen. Het begrotingstekort voor 2026 blijft daarom onverminderd (ruim elf miljoen euro). Voor de komende vier jaar is er een tekort van 20,5 miljoen euro.

Laan en veel andere wethouders in het land waarschuwen voor en vrezen het zogenaamde 'ravijnjaar' 2026. Dan belanden gemeenten namelijk tussen het oude financiële systeem, dat in 2025 afloopt, en het nieuwe dat per 2027 van kracht wordt. Zij lopen hier gezamenlijk ruim drie miljard euro door mis, waardoor hun begrotingen onder grote druk komen te staan.