Sint Lidwina en Frida Kahlo

Ahrend van Ipenburg toen Lidwina net in zijn atelier aankwam; foto

COLUMN - Het is de bedoeling dat Schiedam 750 tastbaarder resultaten oplevert dan grote manifestaties alleen. Dit weekend is het met knallende Brandersfeesten wel afgelopen. Wat blijft? In ieder geval een mooi beeld van de heilige Lidwina in de tuin van het Vlietlandziekenhuis. Onze stadgenoot Ahrend van Ipenburg, als restaurateur en steenhouwer voor geen kleintje vervaard, heeft het in zijn oude glorie hersteld zodat het voorlopig tot Schiedam 800 mee kan. Rabo sponsort een bank, zodat mensen die daar behoefte aan hebben, tegenover het kunstwerk plaats kunnen nemen. 

Het beeld van Sint Lidwina is in 1952 door de jonge kunstenaar Ad Marchand gemaakt en vervolgens geschonken aan een splinternieuwe parochiekerk in Tilburg, die aan de Schiedamse heilige was gewijd. Binnen vond men wel enkele tableaus met scènes uit Lidwina´s leven, maar een beeld voor in de tuin van de parochie was er nog niet.

Op de website van het Sint Franciscus kunnen we precies lezen welke avonturen het beeld de afgelopen 73 jaar beleefde, voor het uiteindelijk in Ahrends bekwame handen terechtkwam. 

En nou staat ze daar. In witte mortel, met een mager lichaam en schaatsen aan haar zijde. Na een feestelijke onthulling met kleine hindernissen die door Jan Willem de Boer voor de Schiedammers in beeld werd gebracht.

Lidwina hoort heel erg thuis op die plek. Niet zozeer omdat haar leven voor een belangrijk gedeelte een ziekbed was, maar omdat ze aan haar lijden betekenis wist te geven. Ze deed er iets mee. Ze leerde zichzelf en haar omgeving er op een positieve manier mee om te gaan. Dat is op zich al moeilijk genoeg, zoals alle chronisch zieken en hun mantelzorgers weten. En zeker in onze tijd nu je in eerste instantie naar het ziekenhuis gaat om beter te worden en je gezondheidsproblemen kwijt te raken. De mensen van nu hebben hoge verwachtingen van het medisch circuit, maar toch moeten zelfs de knapste artsen - vaker dan ze zelf zouden willen - de handdoek in de ring gooien en vaststellen dat patiënten moeten leren leven met permanente beperkingen of dat er niets anders op zit dan zich voor te bereiden op een onvermijdelijk einde. We kunnen veel, maar de dood zullen we als mensen nooit overwinnen. Dat is onderdeel van de schepping en het zit in onze genen. 

Lidwina biedt in dit kader een bron van inspiratie. Het gaat immers om zingeving. Ze deed dat op middeleeuwse wijze door die zingeving in te bakken in religieuze belevingen. Dat is nog steeds een goede weg, maar veel mensen zitten niet meer zo in elkaar. Mijn lief had speciaal voor de opening een mooie sjaal omgedaan met het portret van de beroemde Mexicaanse kunstenares Frida Kahlo. Wat haar overkwam lijkt sprekend op het lot van Lidwina. Een zwaar verkeersongeluk bracht haar op en over de rand van de invaliditeit. Haar rug was beschadigd en haar leven lang leed zij ernstige pijnen. Frida Kahlo gaf daar betekenis aan door haar kunst en door een enorm maatschappelijk engagement. Dat laatste kenmerkte Lidwina op haar manier ook, getuige bijvoorbeeld het wonder van haar beurs die nooit leeg raakte ondanks haar milde gaven aan de armen. 

Eigenlijk, dacht ik, eigenlijk zou er als aanvulling op dat beeld ook ergens een mooie reproductie uit het werk van Kahlo moeten komen.

Daar kun je net zo goed bij mediteren. Dan hebben de mensen een keuze.

Bekijk hier een minidocumentaire over Frida Kahlo.