Vuurwerkbommen

Brand na explosie in Boterstraat, oktober 2023; foto: Flashphoto

COLUMN - Schiedam is de laatste tijd niet verschoond gebleven van aanslagen met vuurwerkbommen. Hele straten worden opgeschrikt door een zware knal. Ruiten rinkelen als ze niet uit de sponning springen. Puien en deuren raken zwaar beschadigd. Doden of gewonden zijn er gelukkig nog niet gevallen, maar het is een kwestie van tijd of dit zal gebeuren. Camerabeelden laten veelal een of meer jonge mannen zien die zich vóór de explosie uit de voeten maken. De kans dat zij door de politie worden gepakt, is groot. Dan echter blijkt dat het volstrekt onduidelijk is wie de opdracht tot deze aanslag gaf.

Zo´n bom zet je in een vloek en een zucht in elkaar als je over cobra´s beschikt, zwaar illegaal vuurwerk dat heel gemakkelijk via het internet verkrijgbaar is. 

We kennen het verhaal allemaal. We weten ervan. Voor hetzelfde geld gebeurt het een keer bij de buren of bij jezelf. 

De achtergrond van de aanslagen blijft vrijwel altijd onhelder. De slachtoffers hebben geen idee van wie ze heeft aangevallen. De daders kunnen er evenmin veel over vertellen. Ze waren gezwicht voor de verleiding van een paar honderd euro, contant in het handje. 

Eén ding is wél opvallend: de vuurwerkbom wordt niet als politiek wapen gebruikt. Misschien zal daar nog wel eens verandering in komen gezien het toenemend geweld van dien aard op onze straten, maar nu is dat nog niet het geval. De achtergrond van de aanslagen ligt in de criminele of de relationele sfeer.

Het is dan ook goed om te vernemen dat de gemeente zich aansluit bij een campagne tegen de vuurwerkbom. De nadruk daarvan lijkt te liggen op preventie. Onze stadgenoten worden opgeroepen in de buurt goed uit hun doppen te kijken. Zijn er verdachte signalen? Hangen er onbekende figuren rond die contact zoeken met teenagers? Circuleert er ineens veel geld onder hen? Lopen ze rond met dure dingen? Wat wordt er allemaal aan huis bezorgd? Met zulke informatie kan worden ingegrepen nog voordat een aanslag is gepleegd. De overheid krijgt bovendien zicht op jongeren die bezig zijn het verkeerde pad op te gaan. Dan kunnen ze tijdig worden bijgestuurd.

Zal het helpen? De eerste vraag die zich voordoet luidt als volgt: als zo´n ding voor je deur afgaat, is het dan verstandig de politie en de gemeente erbij te halen? Veel mensen zullen geneigd zijn die vraag ontkennend te beantwoorden. Te vaak concludeert een burgemeester dat met zulk een dreiging de veiligheid in de omgeving niet langer kan worden gegarandeerd. Vervolgens wordt de woning van de slachtoffers verzegeld in de verwachting dat de aanslagen zullen ophouden als die de buurt uit zijn. Waar ze moeten slapen, mogen ze helemaal zelf uitzoeken. 

Je bent dan helemaal ver van huis, zoals de tragedie van de loodgieter in Vlaardingen heeft bewezen. En de echte dader wordt niet gevat. Ook dat is in Vlaardingen aangetoond. 

Wie een vuurwerkbom voor zijn deur krijgt, heeft in de praktijk van de overheid evenveel te vrezen als van de opdrachtgever. Zouden ze bij de gemeente en de politie beseffen dat daardoor slachtoffers juist tot het besluit komen de zaak zelf aan te pakken? Beschermingsgeld betalen bijvoorbeeld als je over genoeg pegulanten beschikt.

Hoe dan ook: als plaatselijke overheden greep willen krijgen op deze nieuwe vorm van criminaliteit, dan is het beschermen van de slachtoffers de eerste prioriteit en niet ze uit huis zetten. Alleen dan zal voldoende vertrouwen ontstaan voor een samenwerking tussen overheid en buurtbewoners. Zij moeten immers de garantie hebben dat de gemeente pal achter hen blijft staan als puntje bij paaltje komt. Die is er nu nog niet.