Mr. Bert Janssen: ‘Wat je gaat doen, moet je goed doen!’

SCHIEDAM – Pas in de tijd dat hij bestuurslid was van Stichting KunstWerkt Schiedam, werd hij aanspreekbaar als Bert Janssen. In zijn eerdere leven en ook daarna weer stond hij overal bekend als: mr. H.C.M.M. Janssen. Zo noemde de familie hem zelfs in de overlijdensadvertentie. 

Notaris Jeroen Krabbendam hield dat aan in de rouwadvertentie namens Van der Valk Netwerk Notarissen, maar hij smokkelde er wel de voornaam in: ‘Bert’. De voornaam tussen aanhalingstekens. Alsof het een bijnaam was. 

In het notabele Schiedam van vijftig jaar geleden was het gangbaar om je voornaam te ‘bewaren’ voor vrienden en familie. Je kwam niet met je voornaam in de krant. De elite heeft heel erg moeten wennen aan de trend in de Nederlandse journalistiek om iedereen net als in de Verenigde Staten van Amerika met de voornaam aan te spreken. 

Mr. Bert Janssen was een notabele, maar allesbehalve een stijve hark. Snobisme was hem vreemd. Hij stond juist heel nuchter in het leven. Hij had respect voor mensen die iets meer van hun werk probeerden te maken. “Ik vind dat, als je wat gaat doen, je het goed moet doen,” zei hij op zaterdag 14 september 1974 in een interview met Rien van den Anker, journalist in ’s-Gravenzande en toentertijd redactiechef van de Schiedamsche Courant. 

Rien van den Anker vond dat mr. H.C.M.M. Janssen met die uitspraak zichzelf typeerde. De kandidaat-notaris van Van der Valk, tevens voorzitter van de CDA-afdeling Schiedam, sprak in voortreffelijke volzinnen, als jurist elk woord afwegend,  en zo omstandig dat Rien van den Anker het gevoel kreeg griffier bij de rechtbank te zijn in plaats van verslaggever. Toch schreef hij een mooi portret. Het enige echte interview dat ooit met mr. H.C.M.M. plaatsvond. 
 

Bert Janssen werd op vrijdag 22 september 1944 geboren in het oudste boerendorp van Nederland, het Limburgse Elsloo – niet in Roermond, zoals in de Schiedamsche Courant stond. Aan de universiteit in Nijmegen studeerde Bert Janssen af. Hij kwam in Rijswijk te wonen en werd daar lid van het afdelingsbestuur van de Katholieke Volkspartij (KVP). Al snel kwam hij in het kringbestuur van de KVP in Zuid-Holland. In 1971 kocht hij een villa aan de Laan van Spaland in Schiedam-Kethel, waar hij eerst in het notariaat ging werken en in het voorjaar van 1973 met zijn vrouw Els en dochter Yoka ook ging wonen. De KVP in Rijswijk tipte de Schiedamse partijgenoten dat hij een talent was en  zo werd hij al snel vice-voorzitter van de KVP-Schiedam. Tevens kwam hij in de Rijnmondcentrale van de KVP. Op een vergadering van de KVP, de Anti-Revolutionaire Partij (ARP) en Christelijk Historische Unie (CHU) waarbij hij niet aanwezig was, werd hij gekozen tot eerste voorzitter van het CDA-Schiedam, zes jaar voor het landelijke samengaan van deze partijen.  

Als 29-jarige partijbestuurder kreeg hij te maken met de onderhandelingen over de vorming van een nieuwe college van burgemeester en wethouders in Schiedam. Het CDA had bij de gemeenteraadsverkiezingen van woensdag 29 mei 1974 elf zetels gewonnen en claimden twee wethouders. De PvdA had zestien zetels gekregen en claimde drie wethouders. De PvdA had een bondgenootschap met de Politieke Partij Radikalen (PPR), die ook een wethouder zou krijgen. CDA-voorzitter Janssen stond tegenover de ervaren PvdA-onderhandelaar Jan Simons. De jonge confessioneel rekende de oude rot voor dat het CDA met elf zetels en twee wethouders uitkwam op vijf en een half, de PvdA met zestien gedeeld door drie wethouders op vijf en een derde en de combinatie PvdA/PPR  met zeventien zetels en vier wethouders op vier en een kwart. Dus, rekende hij interviewer Rien van den Anker voor, hadden de confessionelen de grootste aanspraak. 

Ondertussen zat Jan Simons in ’t Vierkantje op de achterkant van een sigarendoosje de uitkomst van de onderhandelingen te voorspellen. De confessionelen zouden geen enkele wethouder krijgen. Het zou een college worden van PvdA, PPR en CPN. Zo pakte het inderdaad uit. KVP-kandidaat Rietje Taverne-van Campen zou eerst in 1978 wethouder worden. 

In het interview met Rien van den Anker spuwde Bert Janssen zijn gal. Jan Simons was behalve PvdA-onderhandelaar in Schiedam ook directeur van Pakhoed Beleggingen. “Als ik daar aandelen had, zou ik ze snel verkopen,” bromde hij. Want Jan Simons kon niet rekenen. Bert Janssen heeft ervan geleerd dat het in de politiek niet altijd gaat om logica. Hij vond het opmerkelijk dat een onderwijzeres als Clara Visbeen-Stroman en een buurtwerker als Hans van der Wilk zomaar zonder enige bestuurlijke ervaring wethouder konden worden. En die Chris Zijdeveld, die moest wel geniaal zijn, net afgestudeerd, geen praktische ervaring, en meteen wethouder! Je zou denken dat dat ambt toch bepaalde specialistische vaardigheden vergt, maar in de politiek kun je zomaar op posten komen waar je geen verstand van heb. Het sprak mr. Janssen niet aan en hij bleef dan ook niet lang politiek actief. Hij legde zich geheel toe op zijn functie als kandidaat-notaris bij de prominente Schiedamse notaris mr. Cor van der Valk in diens kantoor aan de Parkweg 216.  

Hij hield lezingen over het notariswerk, zoals in 1975 voor de Nederlandse Christen-Vrouwenbond (NCVB) in het gebouw Christelijk Sociale Belangen aan de Lange Haven 73. Via het progressieve weekblad Vrij Nederland kreeg hij in 1979 landelijke bekendheid. Het notariskantoor Van der Valk was in opspraak, omdat de directeur-eigenaar handelde in onroerend goed, wat een notaris niet mag. Waardoor het toch geoorloofd was, kwam doordat Cor van der Valk zijn kandidaat-notaris mededirecteur van een aantal BV’s had gemaakt. Mr. Janssen tekende de transacties, zodat notaris Van der Valk niets te verwijten viel. 

Toen het in 1986 opnieuw in Vrij Nederland kwam, omdat Cor van der Valk zich tot het gerechtshof wendde, schreef ik erover voor de Waterweg-editie van het Rotterdams Nieuwsblad. Omdat ik verzuimde aan te geven dat het om een nieuwe zaak ging, waarbij mr. Janssen geen betrokkenheid had, won hij hierover een zaak bij de Raad voor de Journalistiek. Hij had niet aangedrongen op een rectificatie, maar was meteen naar de RvdJ gestapt. In latere jaren bleef dat niet tussen ons staan.  

In mei 2006 werd bekend dat Van der Valk Netwerk Notarissen een tweede kantoor opende in Schiedam. Naast de vestiging aan de Parkweg werd de Kerklaan 25 betrokken. Hier nam de 35-jarige Jeroen Krabbendam de zaken en medewerkers over van mr. H.C.M.M. Janssen, die om gezondheidsredenen zijn werk neerlegde. Jeroen Krabbendam had eerder al waargenomen, maar nu kon zijn benoeming bij Koninklijk Besluit worden aangevraagd.  

Mr. Janssen verdween niet uit beeld. Ir. Chris Zijdeveld, die geniale man die in 1974  rechtstreeks van de universiteit op een wethouderszetel belandde, was in februari 2002 voorzitter van Stichting KunstWerkt Schiedam geworden. De notaris en de wethouder hadden wel respect voor elkaar gekregen en waardeerden elkaar zeer. Chris Zijdeveld vroeg Bert Janssen om toe te treden tot het bestuur. Wat je gaat doen, moet je goed doen… Bert werd een betekenisvol bestuurder en bleef dat na het vertrek van Chris Zijdeveld in 2007 nog twee jaar doen, onder het voorzitterschap van advocaat mr. Leo Baars.  

Mr. Hubertus Christiaan Maria Mathias Janssen kwam op vrijdag 5 augustus te overlijden na een langdurige periode van afnemende gezondheid. Hij woonde in verpleeghuis Schiewaegh aan de Nieuwe Damlaan. Kalm en vredig stierf hij in zijn stoel, laten zijn vrouw Els en familie weten.