Schiedam stapt niet over naar 'dure' ombudsman Rotterdam

SCHIEDAM – De gemeente Schiedam gaat het tiende jaar in met de Nationale Ombudsman. Dat houdt in dat klachten over de gemeentelijke dienstverlening – wanneer ze in eerste instantie niet door de gemeente zelf kunnen worden verholpen – worden voorgelegd aan de Nationale Ombudsman, Reinier van Zutphen, aan de Bezuidenhoutseweg 151 in Den Haag.  

Burgemeester en wethouders zien geen specifieke redenen om over te stappen naar de Gemeentelijke Ombudsman Rotterdam, mr. Anne Mieke Zwaneveld, gevestigd in het Minervahuis aan de Meent 106 in Rotterdam.

Een belangrijke reden om bij de Nationale Ombudsman te blijven is dat negen jaar praktijkervaring leidt tot tevredenheid over de kwaliteit van het ombudswerk. Maar een zwaarwegende factor is ook de kostenfactor. De Gemeentelijke Ombudsman Rotterdam (GOR) is meer dan tweemaal zo duur. Vlaardingen zit wel bij de GOR en betaalde over vorig jaar 36.000 euro. Voor Schiedam zou dat bedrag hoger zijn, omdat het aantal inwoners groter is. Maar aan de Nationale Ombudsman betaalde Schiedam slechts 15.000 euro.  

Een verklaring voor dit verschil is dat de Nationale Ombudsman alleen de tweedelijns klachtenafhandeling doet, dus pas als de gemeente Schiedam er zelf met de klager niet uitkomt. De GOR doet ook eerstelijns afhandeling, maar het college van B & W vindt het wel belangrijk om eerst zelf een klacht te verwerken omdat het extra inzicht biedt in de kwaliteit van de dienstverlening van de Schiedamse ambtenaren. “Dat geeft mogelijkheden om daar waar nodig direct en snel bij te sturen”, schrijft het college aan de gemeenteraad. “Het versterkt onze eigen verantwoordelijkheid voor het primaire proces.”  

De Nationale Ombudsman heeft voor 2019 het te betalen bedrag vastgesteld op € 0,1994 euro per inwoner, wat dit jaar neerkomt op 15.535 euro over 77.907 inwoners. Komend jaar komt het waarschijnlijk op 0,22 euro per inwoner.  

Het college ziet wel een minpunt bij de Nationale Ombudsman, want de rapportages over de klachtenafhandeling zijn nogal summier vergeleken met die van de GOR. Maar daarover gaat het college met de Nationale Ombudsman in gesprek.  

In de Rijnmond zijn zes gemeenten aangesloten bij de Rotterdamse ombudsman. Dat zijn Capelle aan den IJssel, Hellevoetsluis, Nissewaard, Vlaardingen, Westvoorne en Rotterdam zelf. Overigens maken ook de DCMR Milieudienst Rijnmond, de Gezamenlijke Brandweer, de GGD en de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag gebruik van de GOR. 
De andere Rijnmondgemeenten zijn net als Schiedam aangesloten bij de Nationale Ombudsman. Dat zijn Albrandswaard, Barendrecht, Brielle, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Maassluis en Ridderkerk. Ook de gemeente Goeree-Overflakkee maakt gebruik van de Nationale Ombudsman. Voor de regionale samenwerking tussen de gemeenten maakt het niet uit bij welke ombudsman ze ‘winkelen’. Ook de provincies en de waterschappen zijn aangesloten bij de Nationale Ombudsman, evenals driekwart van de Nederlandse gemeenten.  

Vroeger wel bij de GOR 
Tot 2010 maakte Schiedam wel gebruik van de GOR. Daar was in 2003 toe besloten, in een periode dat de kwaliteit van de Schiedamse dienstverlening veel extra aandacht nodig had. Het toenmalige college onder voorzitterschap van burgemeester Reinier Scheeres wilde primaire processen (correspondentie, telefoon, balie en informatievoorziening) verbeteren en omdat er nog geen externe klachteninstantie was – wat in dat jaar wettelijk verplicht werd –, lag het voor de hand om aan te sluiten bij de GOR. Dat kon toen ook meteen in dat jaar. Aansluiting bij de Nationale Ombudsman had pas in 2004 gekund, leert een historisch onderzoekje dat de huidige burgemeester Cor Lamers heeft gedaan.  

De Rotterdamse Ombudsman was in die tijd mr. Migiel van Kinderen, overigens een geboren Schiedammer en zoon van oud-KVP-wethouder Rinus van Kinderen. Toen Migiel van Kinderen in 2010 vertrok na aanvaringen met de Rotterdamse burgemeester Ivo Opstelten, was er voor Schiedam aanleiding om de twee ombudsmannen te vergelijken. Ze waren allebei laagdrempelig en klantvriendelijk, maar het spreekuur van de GOR in Schiedam was komen te vervallen. Daarnaast beschikte de Nationale Ombudsman over landelijke expertise. En dit instituut was de helft goedkoper dan de GOR. Dus stapte Schiedam in 2010 over naar ‘Den Haag’.  

De keuze nu om bij de Nationale Ombudsman te blijven komt ook voort uit de constatering dat klagers voor zo ver bekend geen negatieve ervaringen hebben met de (tweedelijns) klachtenafhandeling zoals die nu is. Het contact tussen Juridische Zaken Schiedam en de medewerkers van de Nationale Ombudsman zijn goed en de afhandeling duidt op gedegen kwaliteit.  

In de Schiedamse gemeenteraad is onlangs nog gevraagd naar het kinderombudswerk. Aanleiding was dat Rotterdam in maart vorig jaar een kinderombudsman aanstelde, Stans Goudsmit. Zij is tevens vervangster van de Rotterdamse ombudsman Anne Mieke Zwaneveld. 
Maar de Nationale Ombudsman kent ook een kinderombudsman, Margrite Kalverboer. Ze blijkt goed toegankelijk te zijn voor Schiedamse kinderen. Ze heeft ook goede contacten met de Schiedamse kindergemeenteraad, die in 2016 meewerkte aan het onderzoek over kinderrechten ‘Als je het ons vraagt’. Het college van B & W van Schiedam bestudeert de rapporten van kinderombudsman Margrite Kalverboer. Zo ligt er nu een rapport over de vele problemen die er landelijk zijn met leerlingenvervoer, ‘Als de weg naar passend onderwijs niet passend is’, in augustus verschenen. Het college: “Wij onderzoeken hoe het leerlingenvervoer nu in Schiedam verloopt en nemen de landelijke bevindingen hierin mee.”