Sterk staaltje democratie rond het sportdak

SCHIEDAM – De volhouders winnen het pleit. Na ruim negen maanden bakkeleien heeft het er alles van weg dat de samenwerkende bewoners van Woudhoek op de meeste punten hun zin krijgen. Zij liepen te hoop tegen de ingetekende ontsluiting van het sportdak op de Ketheltunnel – en zien de plannen zich nu plooien op een manier waarvoor zij geknokt hebben.

“De bewoners kunnen trots zijn dat het gelukt is om zo veel van hun ideeën gerealiseerd te krijgen”, zegt Dan Timmers, een van hen, en een van de steunpilaren in het verzet tegen verwachte parkeerproblemen en hinder van doorgaande sporters. Timmers werd het gezicht naar de buitenwereld van die lastige bewoners, zeker sinds hij op 12 oktober vorig jaar de Schiedamse volksvertegenwoordigers toesprak 'in eigen huis' en hen een alternatief plan voorlegde. Een plan opgesteld door enkele bewoners, verzameld in de klankbordgroep.

Maar jammer dat het zo veel bloed-zweet-en-tranen moest kosten. Vraag je Timmers naar de les die uit de gang van zaken te leren valt, dan zegt hij: “Dat er beter naar omwonenden geluisterd moet worden. En neem mensen en hun inbreng vanaf het begin serieus.”

Denk maar eens aan al die uren vergaderen. Vooral de klankbordgroep heeft meters gemaakt. De groep bewoners die zich echt hard heeft gemaakt voor een goede ontsluiting van het sportpark – en mind you, de gesprekken lopen al sinds 2011 – schat Timmers op zo'n twintig man. Hijzelf, bewoner van de Tinnengieterhof, was er meestentijds bij, behoudens een periode van een jaar rond 2013, toen hij buiten de stad werkte. Hij werd actief via Wim Meijboom, bewoner van noord en oud CDA-raadslid, die het gogme had in te zien dat een goeie projectmanager, het vak waarmee Timmers de kost verdient, de zaak van de bewoners veel goeds zou doen. Sommigen maakten zich vooral druk om het sportdak zelf, waarvan zij vonden dat het er nooit moest komen. “De mensen die fel tegen het sportdak waren, hebben later de stichting Batavier gevormd.” Anderen haakten af omdat ze verwachtten niets voor elkaar te krijgen. Ben Wolbers zette vanuit die gedachte eigenhandig de stap naar bezwaar en beroep, tot aan de Raad van State toe. Timmers had wel vertrouwen in de aanpak van overleg: “Ik heb persoonlijk altijd in een goed resultaat geloofd. Anders had ik al die uren er niet in gestoken.” Hij is blij met Ton Verdoes, die zich de laatste maanden een sterke medestander betoonde. Maar zo zijn er nog wel wat namen te noemen. De familie Bouman, Cocky Duim, de familie Lieftink. De klankbordgroep, door de gemeente ingesteld, was hun plek om in te spreken, maar helaas functioneerde die groep, ook naar de mening van de onafhankelijk voorzitter, niet naar behoren, aldus Timmers.

Tot die 28ste september vorig jaar. Dat werd een keerpunt in de manier waarop de bewoners van zich lieten horen. Die informatie-avond in De Brug, georganiseerd door de gemeente, stond bij de bewoners te boek als de avond waarop de ontsluiting van het sportpark zou worden besproken. “Maar de tweede zin van de projectleider was 'dit zijn de besluiten'. De hele zaal – een man of honderdvijftig, hier en daar getooid met spandoeken, red. – zette massaal de hakken in het zand.”

Dat is de pest, weet Timmers nu zeker. Maar al te vaak worden mensen bijeengeroepen, waarbij de indruk wordt gewekt dat bewoners mee mogen beslissen, maar waar in feite alleen maar besluiten worden overgebracht. In dit geval ging het dus niet anders. “Als je dan een idee oppert, krijg je een 'dat nemen we mee' te horen, en daarna hoor je er niets meer van.”

De opstelling van de gemeente Schiedam viel dus compleet verkeerd en de bewoners besloten nu echt actie te gaan voeren. Er werden brieven geschreven, de pers werd gehaald, een landelijk nieuwsprogramma kwam opnamen maken. Een eerste succes volgde toen Timmers in de raadszaal het alternatieve plan mocht presenteren. Dat gebeurde in oktober en die avond zat de publieke tribune afgeladen vol. Het leek alsof de plannen van de bewoners ook bij raad en gemeentebestuur in goede aarde vielen.

Maar de realiteit bleek weerbarstiger. In de raadscommissie van november stelde wethouder Houtkamp: “Maar als je me vraagt of ik nieuwe argumenten heb gehoord? Nee, eerder een bevestiging.” Dat was op zijn zachtst gezegd nogal teleurstellend voor de bewoners.

Het college stelde het gemeentelijke plan vervolgens vast. De bewoners waren verbolgen en gepikeerd. Maar lieten het er niet bij zitten. Inmiddels hadden de bewonersgroepen zich verenigd in een overleg met zo'n twintig vertegenwoordigers. Vanuit deze groep werd een voorbereidingsgroepje gevormd met zeven mensen en een medewerker van het Sobo. In januari was Timmers opnieuw te gast in de raad, waar hij aankondigde dat de omwonenden van het sportpark, samen met de verenigingen, onafhankelijk onderzoek zouden laten verrichten. Hij stelde toen dat de bewoners 'geen enkele opening' van het college ondervonden hadden. De brief van B&W aan de raad, van 27 november, waarin de nieuwe ontsluitingsstructuur wordt aangekondigd, had volgens de bewoners 'onvoldoende onderbouwing'. Met het onderzoek wilden de bewoners 'veel verkeerde aannames' uit de gemeenteplannen ter discussie stellen, maar ook een beoordeling krijgen van hun alternatieve plan. “Om zo te komen tot een plan dat deugdelijk is.” Zij stelden voor dit onderzoek samen met de gemeente op te pakken, maar de lokale overheid ging daar niet in mee. Zelfs een financiële bijdrage aan het onderzoek bleek te veel gevraagd.

De financiering van het onderzoek was op zich al een kunststukje. Er kwam geld van de verenigingen Woudhoek, Ambachten, De la Marplein en Schubertplein en van de rechtsbijstandsverzekering van verschillende actievoerders. Ook kwamen er bijdrages van individuele bewoners. Toen het Sobo besliste om garant te staan, kon opdracht gegeven worden om het onderzoek, dat rond de vijfduizend euro kostte, uit te voeren.

Het voorliggende ontsluitingsplan is inderdaad 'ondeugdelijk', zo constateerde het verkeerskundig bureau SOAB, door de bewoners aan het werk gezet. SOAB kwam tot conclusies die behoorlijk leken op de ideeën van de bewoners. “We voelden ons door de uitkomsten van het rapport gesterkt in onze mening dat het ontsluitingsplan drastisch moest worden herzien”, aldus Timmers. Onderzoeker Peter Veenbrink presenteerde zijn bevindingen op een drukke bewonersavond op 13 april, enkele weken later werden ze voorgelegd aan betrokken ambtenaren en externe adviseurs. En wat niet verwacht werd, gebeurde toch: de bevindingen van de SOAB-onderzoekers brachten ook de wethouder op andere gedachten, zo valt te concluderen. Om aan te geven hoe grenzeloos de hoop van de bewoners was: zij dachten ook de mensen in Vlaardingen nog op andere gedachten te kunnen brengen (voor wat betreft de ontsluiting van het sportpark vanuit het westen) – en stuurden het rapport ook naar het college van de buurstad.

Daarna ging het snel. Op 9 juni stond er nieuw overleg gepland, dit keer met wethouder Marcel Houtkamp er bij. De bewoners gingen uit van het wisselen van standpunten. “Maar de wethouder deed direct allerlei concrete voorstellen. De fietsontsluitingsweg noord-zuid langs het sportpark kon vervallen, er kwamen meer parkeerplaatsen aan de Vlaardingse kant, te bereiken over Schiedams grondgebied en er zou secuur gekeken worden naar al onze andere punten.” Forse aanpassingen. “Dat viel ons echt koud op het dak, ook al was het in positieve zin.” Men ging uit elkaar voor ruggespraak. “We hebben gezegd als bewoners met elkaar te gaan overleggen en dan met een reactie te komen.” De wethouder zegde toe die reactie te betrekken bij de besluitvorming.

De bewonersreactie kwam er, op schrift, gedateerd: 19 juni. Timmers cs. hadden in zeer korte tijd een grote slag gemaakt, door alle nieuwe informatie te delen met de actieve bewoners – zoals steeds een vast uitgangspunt was (“We maakten van alles verslag”), maar ook door extern nog advies in te winnen. Een uitgebreide brief op tien punten met bijlages met mogelijke oplossingen en reacties van externe adviseurs, is het resultaat.

Sindsdien is het stil. Het is het gemeentebestuur niet gelukt de toezegging na te komen dat eind juni, uiterlijk begin juli, knopen zouden worden doorgehakt. De projectleider liet weten dat dit pas in augustus zal gebeuren. “Er staat natuurlijk druk op de voortgang”, aldus Timmers. “Als plannen moeten worden aangepast, moet dat weer de inspraak in en na de zomer moeten de aannemers snel aan het werk om zaken nog op tijd gedaan te krijgen, voor opening van het sportdak.”

Timmers denkt dat er momenteel op het stadhuis druk gerekend wordt en dat er al gezocht wordt naar politiek draagvlak om de extra middelen bij elkaar te brengen om de veranderingen te kunnen realiseren. In het overleg van juni gaf de wethouder aan dat alleen al voor de extra ontsluitingsweg naar de parkeerplaatsen aan Vlaardingse kant, een bedrag van drie tot vijf ton nodig is.

Als de extra parkeerplaatsen er komen, en de fietspadenstructuur naar wens wordt aangepast, kan de vlag uit bij de bewoners van Woudhoek. Dan blijkt dat de volhouders – en toegegeven, ze hadden niet ieders sympathie, wie loopt er nu zo te zeuren over fietspaden, daar kan toch niemand tegen zijn?! – het pleit winnen. Een sterk staaltje democratie van onderop. Alleen jammer dat 'de hele gang van zaken zo vreselijk veel tijd heeft gekost'. “Dat is niet in geld uit te drukken.” Was er maar vanaf het begin veel beter geluisterd...