Karel de Ekster

COLUMN - Er woont een ekster in onze volkstuin. Misschien kan ik beter zeggen: onze volkstuin ligt in het territorium van een ekster. Want meneer loopt met grote passen door de tuin. Daarbij gaan zijn schouders gewichtig heen en weer, zoals pinguïns doen. Hij inspecteert dan of alles nog in orde is. Of er geen rommel ligt. Soms staat hij even stil. Bij een papiertje dat per ongeluk uit mijn zak is gevallen of een plastic zakje dat is aan komen waaien. Met één oog kijkt hij me dan doordringend aan. Alsof hij zeggen wil: wat hadden we nou afgesproken?

Mijn vrouw heeft hem een naam gegeven. Karel. En omdat hij zo gewichtig is, hebben we hem Karel de Grote genoemd. Vanuit de top van een lariks geeft Zijne Koninklijke Hoogheid zijn bevelen. ‘Takketakketakketak’, zegt hij dan. Wat dat betekent weten we niet precies. Het moet wel iets belangrijks zijn, want de andere vogels worden ineens heel stil.

Maar hoe hoog zijn positie ook is, soms daalt hij af vanuit zijn troon in de lariks. Want Karel de Grote heeft één zwak: hij houdt van lekkere dingen. Zo heeft hij eens een stuk gorgonzola van onze tafel gescoord. Hij had midden in de homp gepikt, zodat je zijn snavel met een holle tik tegen het hout hoorde komen. Met het stuk gorgonzola rond zijn snavel was Karel de Grote terug naar zijn troon in de lariks gevlogen. ‘Takketakketakketak’, zei hij. Het klonk dit keer een beetje anders. Meer als “lekkalekkalekkalek”.

Nu hebben we wel eens gehoord dat eksters slimme vogels zijn. Dus wilden we kijken of Karel de Grote ook zo slim is. Daartoe hadden we een plastic bakje met nootjes midden op de tafel geplaatst. Het duurde op de kop af 1 minuut en 54 seconden dat Karel eraan kwam. Hij nam de situatie op vanaf het dak van ons tuinhuisje. Daalde neer op de leuning van de stoel. Rekte zich even uit om nog eens goed te kijken, hopte van de leuning over op de tafel, liep met grote passen naar het bakje met nootjes, at een paar nootjes en vloog met een nootje in zijn snavel weg. Karel was geslaagd voor de eerste test.

Voor de tweede test verplaatsten we het bakje naar de deuropening van het huisje. Ook nu verscheen Karel de Grote op het dak. Hij keek even rond, daalde neer op de leuning van de stoel, hopte op de tafel, keek rond, daalde neer op het terras en liep met grote passen naar het bakje met nootjes voor de deuropening. Totale tijd 1 minuut 36 seconden. Blijkbaar herinnerde Karel zich de eerste plek, maar paste zich aan toen bleek dat de nootjes op een andere plek stonden.

Bij de derde test hadden we het bakje in een plantenbak geplaatst. Karel ging eerst naar de plek waar hij het bakje het laatst gezien had: bij de deuropening. Daarna ging hij terug naar de plek waar hij het voorlaatst gezien had: de tafel. Tenslotte vloog hij naar de plantenbak.

Bij de vierde test hadden we een aluminium bakje in de plantenbak gezet, maar zonder nootjes. De nootjes zaten in het plastic bakje dat we bij de deuropening hadden gezet. Karel ging eerst naar het aluminium bakje zonder de nootjes en daarna naar het plastic bakje met de nootjes. Blijkbaar herinnert Karel de Grote zich beter de plek dan het uiterlijk van het bakje.

Tenslotte zetten we het lege aluminium bakje bovenop het plastic bakje met nootjes. Je kon de nootjes door het plastic zien. En we plaatsten dit in de plantenbak. Dat was te moeilijk voor Karel. Nadat hij geconstateerd had dat het aluminium bakje leeg was vloog hij weg, zonder te kijken naar het plastic bakje.

Karel de Grote was dus geslaagd voor alle tests op een na. Maar vlak voordat we de conclusie trokken dat Zijne Koninklijke Hoogheid best wel een slimme vogel was, zagen we in een vlier een andere ekster zitten. Waarschijnlijk het vrouwtje van Karel. "Die heeft natuurlijk al die tijd op de uitkijk gezeten", zei mijn vrouw, "en steeds voorgezegd waar de nootjes stonden." Misschien zijn die vogels wel slimmer dan we denken.