Piet Zuiddam zag kansen voor waterstad Schiedam

IN MEMORIAM – Vandaag een maand geleden kwam Piet Zuiddam op 76-jarige leeftijd te overlijden. In de voorbije weken zijn vele herinneringen opgehaald aan de periode dat de Openbare Nutsbedrijven Schiedam (ONS) een baanbrekende betekenis hadden voor de ontwikkeling van Schiedam tot een waterstad met de potenties om meer pleziervaart en beroepsvaart aan te trekken. Daarin had Piet Zuiddam cruciale betekenis.

Schiedam is interessant voor de binnenvaart en dat blijft zo. Het is echter niet vanzelf ontstaan. Bij de ONS zat een kleine vijftig jaar geleden een team van havenmeester, brugwachters en voorlichter, die in hun dagelijkse praktijk betere mogelijkheden van Schiedam als belangrijke doorvaartroute zagen – en dat vervolgens bij het gemeentebestuur bepleitten. Zo nam Piet Zuiddam in juli 2009 deel aan een speeddate met wethouder Menno Siljee en stadspromotor Annemieke Loef om te bepleiten dat het gemeentebestuur beter de onder de Schiedammers aanwezige kennis benut bij het maken van beleid. Zelf was hij van harte bereid zijn ervaring in te zetten om mee te denken hoe de stad het gebruik van de vaarwegen kon stimuleren.

Die ervaring bestond uit het brugwachter en later chef Havendienst zijn. Eerst maakte hij deel uit van de Havendienst van de gemeente Schiedam. Deze dienst was gevestigd in de Havenstraat en de havenmeester was destijds Theo Sabel. In de jaren zeventig kwam Piet Zuiddam er te werken als brug- en sluiswachter. Bijna alle bruggen in Schiedam werden toen nog met de hand bediend en de brugwachters gingen op de fiets van de ene brug naar de volgende, wanneer er plezierjachten en binnenvaartschepen door moesten. Ze fietsten wel veertig tot vijfenveertig kilometer per dag.

“Ons werk is improviseren en nog eens improviseren,” zei Piet Zuiddam in die tijd. Een brugwachter moest meer doen dan de brug openen. Ze konden als waren ze politieagenten optreden tegen watervervuilers. Na elke schutting moesten ze het waterpeil meten, want het Hoogheemraadschap van Delfland en dat van Schieland wilden weten hoeveel brak water er door de sluis naar binnen was gekomen. Dat mocht niet te veel zijn, want dan leden de glastuinders en andere tuinbouwbedrijven in Midden-Delfland schade. Tenslotte vielen ook de veertig woonschepen in de Schiedamse havens onder het toezicht van de Havendienst. Het was verantwoordelijk werk, zei Piet Zuiddam. Hij merkte dat de meeste mensen dachten dat een brug- en sluiswachter alleen maar de bruggen en deuren open en dicht doet.

In 1980 fuseerde de Havendienst met de Gemeentelijke Technische Bedrijven (GTB) en de Vervoer-, Reinigings-, Ontsmettings- en Marktdienst (VROM) en ontstonden de Openbare Nutsbedrijven Schiedam (ONS). Vanaf dat fusiejaar had ONS-voorlichter Mari Dingenouts veel met Piet Zuiddam te maken. Al gauw lieten ze de cultuurverschillen van vóór de fusie achter zich. Er ontstond een uitstekend team met nieuwe collega’s, maar nog steeds met Theo Sabel als havenmeester. Het team bestond uit Aad Boom, Jan Klunder, Jac. Klunder, Monique Steutel, Rob Strik,

Marinus Hulsmann, Wouter Pols, Theo van der Meer, Jan Broeders, Jan van Meel, Frank Krug en uiteraard Piet Zuiddam en Mari Dingenouts, die zich als voorlichter geen gelegenheid liet ontglippen om ONS-teams voor het voetlicht te brengen. Er was een groot zelfbewustzijn. Binnen de ONS had de havendienst-nieuwe-stijl baanbrekende ideeën hoe Schiedam als waterstad beter kon worden gepromoot. Meer ligplaatsen. Soepeler openingstijden van bruggen en sluizen. Het was de tijd dat Mari Dingenouts de naam Brandersfeesten bedacht voor een nieuw jaarlijks evenement met een watersportweekend. “Schiedam leent zich uitstekend voor pleziervaart en de Havendienst beschikt over uitstekend serviceapparaat,” zei Piet Zuiddam.

Het gemeentebestuur stond ervoor open. Stichting Rondvaarten Schiedam zette de fluisterboten in en de ONS regelde dat er veel plezierjachten konden aanmeren tijdens de Brandersfeesten. Driehonderd zelfs op een gegeven moment. Piet Zuiddam, inmiddels chef Havendienst, rekende uit hoeveel honderd meter de stad aan kademuren telde waar de pleziervaarders konden aanleggen en hij begeleidde elke schipper persoonlijk naar de toegewezen ligplaats.

Hij hield er met de toewijzing rekening mee dat ook de fluisterboten konden passeren evenals de versierde schepen van de Gondelvaart, zeker in de beginjaren een absoluut hoogtepunt van de Brandersfeesten. Hij was er trots op dat de binnenhavens van Schiedam in 1997 en 1998 helemaal vol lagen met plezierboten.

Hij woonde destijds in de Nieuwe Buurt, met zijn eerste vrouw Mijntje Boerman, die te jong kwam te overlijden. Met zijn tweede vrouw Ria Verheij woonde hij een poosje in de Anthonie Muysstraat en later aan de Nieuwe Haven tegenover de gelijknamige watersportvereniging, waar hij zijn boot had liggen. “Piet was een fijne en rustige collega, met wie het goed samenwerken was,” zegt Mari Dingenouts.