Opkoopregeling in west komt er; raad vreest waterbedeffect
- Redactie
- 22-01-2025
- Politiek

Foto: archief
SCHIEDAM - De opkoopbescherming in west komt er. Die conclusie valt wel te trekken uit de behandeling van het voorstel waarmee B&W huisjesmelkers de voet dwars wil zetten, in de raadscommissie gisteravond.
Praktisch alle fracties spraken zich uit voor de nieuwe regeling. Die moet voorkomen dat particuliere woningen in het westelijk stadsdeel in handen komen van beleggers die in hun woningen vooral arbeidsmigranten zetten, tegen hoge huur.
Zie ook dit artikel.
Ook bijna alle fracties vroegen zich af of het bij Schiedam-West moet blijven. Nieuwland en oost kennen al eenzelfde regeling en het Kenniscentrum van de gemeente becijferde dat de terugloop van het aantal huizen dat in Schiedam werd verkocht aan particulieren die er niet zelf gingen wonen na invoering van de vergunningplicht in die twee wijken in 2022, flink hoger was dan in west. Anders gezegd: de opkopers richtten zich in 2023 met name op west in hun zoektocht naar ruime, eventueel op te delen woningen die zij aan derden wilden verhuren.
In goed Nederland heet dat ‘een waterbedeffect’ en dat woord viel gisteravond dan ook veelvuldig.
“We hebben de opkoopregeling altijd gewild”, zo stelde Dick van Belle namens de PvdA. “Het liefst hadden we hem eerder gehad en het liefst ook breder. Met deze maatregel stoppen we namelijk de instroom van huisjesmelkers en daarmee de problematiek van overbewoning van arbeidsmigranten.” Een bijkomend voordeel is volgens hem dat er ‘meer aanbod komt voor de startende Schiedammers’.
Maar: “Doordat onze stad deze maatregel pas laat heeft omarmd, moeten we wel veel repareren. Bij de invoer is er ook gewaarschuwd voor het waterbedeffect.” Van Belle onderkent dat dat is wat er in west is gebeurd. “De vraag is nu: hoe voorkomen we dat we dezelfde fout maken? Dat we over twee jaar weer gaan evalueren en concluderen dat het waterbedeffect de Gorzen of Groenoord heeft geraakt. Wat is er op tegen om meerdere wijken toe te voegen? We moeten voorkomen dat weer een pand in net een straat in een andere wijk slachtoffer wordt van malafide types die niks geven om leefbaarheid.”
Ook Progressief Schiedam stelde dat vooruitziender was dan het college. “Bij invoering in oost en Nieuwland hebben we al gepleit voor opkoopbescherming in zuid en west”, aldus Dennis van Oorschot. “Het is jammer dat bewoners eerst zelf aan de bel moeten trekken; dat betekent dat we achter de feiten aanlopen.” PS zegt nu al ‘signalen’ te ontvangen dat opkopers hun blik nu op zuid hebben gericht.
Ook aan het andere eind van het politieke spectrum is er ruime steun voor de maatregel. Monique Rotteveel van Lokaal Onafhankelijk Schiedam: “We zijn verheugd met het raadsvoorstel. Dat is hard nodig. Voor andere wijken zouden we ook graag deze opkoopbescherming zien.” Jeroen Trouborst van Alles voor Schiedam liet zich vergelijkbaar uit. “We zijn blij om te zien dat de opkoopbescherming positieve effecten laat zien in Schiedam-Oost en Nieuwland. De vraag die blijft hangen is: waarom is er ondanks de roep in deze raad van verschillende partijen om een integrale aanpak, niet gekozen om deze maatregel integraal in te zetten?” Trouborst ziet in ‘het passionele betoog’ van een bewoner tijdens de Speakercorner een belangrijk bewijs dat de mensen in Schiedam-West last hebben ‘van het waterbedeffect van deze maatregel’. “De vraag die boven de markt blijft hangen is: waarom kiezen we weer niet voor een meer integrale aanpak?”
De meeste relatievering van het voorstel en de opkoopbescherming legden nog CDA en VVD aan de dag. Yusuf Tuncer van het CDA vroeg zich af of door de maatregel mogelijk niet te weinig particuliere huurwoningen in de wijk West beschikbaar blijven. Youri Volkman van de VVD stipte de regeling zelfs aan als een liefst tijdelijke regeling. “Wat ons betreft is het handhaven van woonoverlast nog altijd de basis en behoort de gemeente zich niet te roeren op de woningmarkt.” De VVD is volgens hem tegen het opleggen van onnodige regels door de overheid. “We begrijpen dat opkoopbescherming als paardenmiddel nodig is. En zijn blij met evaluaties die worden ingebouwd zodat het weer kan worden afgeschaft als het kan.”
Zo werd een gesprek over het bestrijden van woonoverlast tot een klassiek politiek-economische discussie. Wethouder Antoinette Laan benadrukte ook dat de overheid een serieuze afweging moet maken tussen het eigendomsrecht - vastgelegd in de grondwet - en de problematiek van het huisjesmelken en de woonoverlast. “Je grijpt in op het eigendomsrecht van eigenaren en om dat te kunnen doen - zodat je later bij de rechter niet nat gaat - moet je cijfermatig onderbouwen dat er een goede aanleiding is om een dergelijke inbreuk op het eigendomsrecht te doen.”
PvdA-er Van Belle vroeg zich daarop af of er hier sprake is van een inbreuk op het eigendomsrecht. De opkoopbescherming gaat immers alleen gelden voor panden die na invoering verkocht worden; bestaande woningen die door particulieren worden verhuurd vallen er niet onder. En: ‘Hoe vaak gebeurt dat nu, dat de invoering van deze regel bij de rechter geen stand houdt?”
Laan: “Dat aantal weet ik niet voor Schiedam. Het is in den lande wel gebeurd en het is logisch dat je daarmee rekening houdt. We vinden als gemeente Schiedam met u dat de overlast in bepaalde wijken te groot is. Maar we vinden ook dat je dat cijfermatig moet onderbouwen. Dat hebben we destijds gedaan en nu bij de uitbreiding ook.” Schiedam zal actief monitoren in hoeverre zaken gaan veranderen ‘en ook andere wijken in aanmerking komen voor deze speciale regeling’. Dat is niet achteraf repareren, maar reageren op een maatschappelijke ontwikkeling, aldus de wethouder.
Van Belle hield aan: “We hebben nu toch al feiten: we zien de positieve effecten, we zien het waterbedeffect, de beheerskosten vallen mee, er is schaarste op de woningmarkt. We kunnen wel weer gaan monitoren, maar dat klinkt voor mij bureaucratisch als we al zo veel duidelijk hebben.”
Laan reageerde door te stellen wel eens jaloers te zijn op mensen in het bedrijfsleven. Daar kan je makkelijker een afweging maken. Bovendien verschillen wijken volgens haar sterk en zou invoering van de opkoopregeling over bijvoorbeeld de hele stad, de plank mis slaan betekenen. Woningen zijn in oost anders dan in zuid, net als de contracten die er lopen in bijvoorbeeld Sveaparken en west. “Wij als gemeente willen een zorgvuldige afweging maken.”
Uiteraard zal de gemeente handhaven - ‘op dezelfde manier als in de wijken waar we het nu al hebben, niet meer en niet minder’ - en de ontwikkeling goed monitoren. “We horen de signalen goed.”