Lazer op: ik koop gewoon helemaal niets!

COLUMN - Hoe vaak heeft u het al gedacht? Lazerstraal op! Met je Black Friday.

Net een foldergeval in de bus van Caiway: Black Friday. Het Alexandrium in het AD vanmorgen, net als Montel, Koopjedeal, Wijnvoordeel en zelfs de Lidl. De Telegraaf die zelf reclame maakt met Zwart en Vrijdag. Hollandse Nieuwe, Vodafone op tv, net als Auping, Prominent, Tweakers, Electroworld, Zitmaxx, X2O-badkamers. Media Markt heeft een pre-black Friday-aanbod. Amazon komt met een superknuffeltante die vijftig procent korting kan regelen, vanwege Black Friday.

Je wordt er kotsmisselijk van. Zo’n gebrek aan fantasie, dat gewauwel zonder inhoud. Wat is er dan zwart? Aan welke vrijdag eigenlijk, want het lijkt of we al drie vrijdagen hebben gehad sinds het gekakel losbrak. 

Ja, ik weet het: vorig jaar begon ik er ook al over. Toen concludeerde ik dat we al die ketens maar in hun sop moesten laten gaarkoken en gewoon bij onze ‘winkel in de straat’ onze boodschappen moeten doen. 

Nu merk ik dat mijn ergernis nog wat dieper gaat. Ga jij mij zeggen dat ik dat aan moet schaffen? Omdat het vrijdag is? Hoe haal je het in je bolle kop! Vrijdag niet, en zaterdag niet, en never nooit niet. Sterker nog: ik koop gewoon helemaal niets.

Een beetje zo. Want in een jaar tijd is er veel hetzelfde gebleven, maar toch ook wel het nodige veranderd. Nog duidelijker hebben we voor ogen gekregen dat de aarde breekbaar is - en de mensen daarbij. De aarde kan het niet aan als we maar blijven gebruiken, en ik denk dat de mens zelf er ook niet bij gebaat is als onze aandacht, energie, onze centjes - voor de meeste mensen toch een beperkte hoeveelheid - gaat zitten in kopen-kopen-kopen.

We beseffen dat een ticket naar een mooi ver oord bij sommige luchtvaartmaatschappijen dan wel zo’n beetje gratis lijkt, maar dat natuurlijk niet is. Dat mooie oord kan onder water lopen, de natuur kan er sterven vanwege te veel stikstof of kooldioxide, mensen zijn de dupe van de oorlogen die worden gevoerd om olie. We proberen wat minder vlees te eten, want ja, oerwouden op Sumatra of langs de Amazone leggen het loodje om al die dieren die ons voeden, te kunnen voeden. We rijden geen 120 meer, want met honderd in het uur veroorzaak je minder ellende. 

Hoe kunnen we dan wel blijven kopen? Niet omdat we iets nodig hebben, maar omdat ergens een bijdehand is gaan ratelen over vrijdagen die zwart zijn. Koop je niet een bed, een stoel of een nieuwe badkamer omdat je die nodig hebt - eens in de twintig, dertig jaar? Gaan we naar de Media Markt omdat het vrijdag is, of omdat onze tv stuk is? (En waarom repareren we die dan eigenlijk niet?) 

Laten we het zo doen: we meten ons gewoon wat meer koopschaamte aan, vieren Sinterklaas vooral met surprises en gedichten, en kopen gewoon wat we echt nodig hebben. En dat doen we dan door een eerlijke prijs te betalen, zodat die winkelier er ook nog wat aan heeft. 

Niet omdat ik het zeg - 'rooie donderdag!' -, maar omdat de wereld er mooier van wordt.

Doen?!