Anne-Marie van der Lindenprijs naar huiskamer van neurologie Vlietland

SCHIEDAM – De afdeling neurologie van het Franciscus Gasthuis & Vlietland in Schiedam heeft de Anne-Marie van der Lindenprijs 2020 gewonnen. Met de hoofdprijs van tienduizend euro wordt het mogelijk om een fietslabyrint te plaatsen in de huiskamer die in juli volgend jaar wordt geopend voor de patiënten die daarmee even uit de ziekenhuisomgeving gehaald kunnen worden.
De afdeling neurologie heeft aan dat bedrag voldoende, omdat er vanuit het ziekenhuis ook eigen middelen worden aangewend voor de huiskamer. Daarom heeft de jury van ‘de Anne-Marie’ besloten om het prijzengeld anders te verdelen dan in vorige jaren. Stichting De Moutery in Schiedam krijgt 7500 euro en een zelfde bedrag gaat naar hospice Beukenrode in Naaldwijk.
 
De prijsuitreiking verliep vandaag anders dan gepland. Net als elk jaar stond er een feestelijke bijeenkomst op het programma, ditmaal in Hoppe aan de Nieuwe Haven, maar vanwege de strenge coronamaatregelen kon dat vanmiddag niet doorgaan. Een alternatief was om op verschillende tijdstippen bij de drie winnaars langs te gaan, maar de lockdown maakte het niet mogelijk op de drie locaties met veel mensen tegelijk aanwezig te zijn. De pers bijvoorbeeld bleef op afstand.
 
Juryvoorzitter Anne-Marie van der Linden licht de toekenning van de naar haar genoemde prijs toe: “Komend jaar realiseert de afdeling Neurologie een huiskamer. Zo vanzelfsprekend als het misschien klinkt is dat niet. Het is een jonge ontwikkeling. Bij Neurologie gaat het om patiënten met alzheimer, Morbus-parkinson en spierziektes en ook mensen die een beroerte hebben gehad. Soms moeten ze wachten op overplaatsing. Het is dan niet goed om te liggen wachten, als het voor je herstel juist noodzakelijk is om te bewegen. Dan is een huiskamer een uitkomst. Een huiskamer waar literatuur te vinden is, waar je spelletjes kunt doen, waar een tv is. Waar je samen kunt eten. De huiskamer gaat in juli open en de afdeling wil dan een fietslabyrint plaatsen.”
Een fietslabyrint is een beeldscherm dat aan een hometrainer of ander bewegingsapparaat wordt geplaatst en dat – afhankelijk van het abonnement dat je hebt – je al fietsend door de wereld brengt. Je kunt door Schiedam fietsen, je kunt eigenlijk door alle landen van de wereld fietsen, terwijl je alleen maar de pedalen hoeft te bewegen. Het labyrint neemt je eindeloos mee. “Dat is veel leuker dan alleen maar fietsoefeningen doen”, zegt Anne-Marie van der Linden.
De jury heeft mee overwogen dat het in Coronatijd, met afschaling van veel reguliere zorg, een uitstekend initiatief is om een steentje bij te dragen aan het zich welbevinden van ziekenhuispatiënten, in dit geval bij de afdeling neurologie. "De medewerkers van het ziekenhuis worden zwaar belast", zegt de jury. "Dan is deze prijs een mooie opsteker."
 
Beukenrode
Bij hospice Beukenrode in Naaldwijk gaat het erom de wachtlijst te bekorten door het aantal plaatsen uit te breiden naar een particulier pand. Beukenrode heeft een goede naam in het Westland en de jury heeft er alle vertrouwen in dat de terminale zorg wordt uitgebreid.

De Moutery
De Mouterij bevindt zich in een monumentaal pand aan de Westerkade in Schiedam, dat ooit een functie had in de jeneverindustrie. De jury prijst het initiatief om hier een dagopvang te creëren voor senioren die in een sociaal isolement dreigen te raken. Er is een breed scala aan activiteiten voor gemiddeld honderd ouderen per week, zowel binnenshuis als buiten met bijvoorbeeld de mogelijk tot rondvaarten of bezoek aan culturele voorzieningen.
In de gesprekken werd weer eens bevestigd dat veel mensen op leeftijd niet meer de moeite nemen om elke dag voor zichzelf te koken, en dat terwijl gezond eten steeds belangrijker wordt. Dat leidt tot het voornemen om kook- en bakworkshops te organiseren, geregeld gecombineerd of afgewisseld met lezingen. Er is zelfs een directeur aangesteld, Astrid van Pelt, die eraan werkt om deze ouderenvoorziening tot een gewilde ontmoetingsplaats te maken.
 
Voor de Anne-Marie van der Lindenprijs kwamen ditmaal vijftien inzendingen binnen, die alle voldeden aan het criterium dat de doelgroep zelf erop vooruitgaat.
 
Huiskamer
De afdeling neurologie reageert opgetogen op het winnen van de prijs. “Door gebruik te maken van een huiskamer creëer je een veilige, huiselijke sfeer waarin de patiënt even uit de ziekenhuisomgeving gehaald kan worden. Door het creëren van een huiskamer krijgt het bed weer zijn slaapfunctie terug en realiseer je een plek waar er ruimte is voor revalidatie, ontspanning, rust maar ook een stukje gezelligheid wat herstel bevorderend kan werken”, zeggen Marianne de Jong en Desiré de Weert.
“Naast dat het zorgt voor een stukje revalidatie, ontspanning en gezelligheid stimuleert een huiskamer ook de mobiliteit en activiteit van een patiënt. Bewegen is enorm belangrijk voor het herstel. Onnodige immobiliteit zorgt voor functionele afname bij de patiënt. Deze functionele afname zorgt voor steeds meer moeite met het uitvoeren van alledaagse activiteiten en verlies van zelfstandigheid. In steeds meer ziekenhuizen in Nederland lopen projecten om de patiënt meer te laten bewegen wanneer zij opgenomen zijn in het ziekenhuis, zo ook in het Franciscus Gasthuis & Vlietland.

Vanwege een aankomende verbouwing op de afdeling neurologie in het Franciscus Vlietland ziekenhuis is er de mogelijkheid ontstaan om een huiskamer te creëren. Het doel van de huiskamer op de afdeling neurologie is te zorgen voor structuur en afleiding maar ook een stukje revalidatie en aanzetten tot lichamelijke activiteit.

Belangrijk is dat de huiskamer een huiselijke setting krijgt door middel van rustige kleuren, wanddecoratie, lampen en gordijnen. Ook beschikt de huiskamer over een pantry. In de huiskamer is er voldoende bewegingsruimte waardoor er ook plaats is voor patiënten in een rolstoel. Het meubilair in de huiskamer zal volledig aangepast of aanpasbaar zijn aan de neurologische patiënt, zoals bijvoorbeeld een in hoogte verstelbare tafel waar ook een rolstoel aan geplaatst kan worden of stoelen met verstelbare zitting waardoor de patiënt makkelijker op kan staan. Er is plek voor een comfortabele zithoek en er zijn boeken, tijdschriften, spelletjes en puzzels aanwezig. De huiskamer beschikt ook over een tv en radio.

In de huiskamer kunnen er verschillende activiteiten plaatsvinden. Allereerst kunnen patiënten naar de huiskamer om te ontspannen, om afleiding te zoeken of voor de gezelligheid. Echter heeft de huiskamer ook een revalidatiefunctie. Dat betekent dat er in de huiskamer verschillende vormen van revalidatie plaats kunnen vinden. Er kunnen activiteiten met de ergotherapeut, fysiotherapeut of logopedist plaatsvinden, eventueel in groepsverband. 

In de huiskamer vindt een gezamenlijk eetmoment plaats. Tijdens dit gezamenlijke eetmoment kunnen de logopedist en ergotherapeut aanschuiven en meekijken met de patiënten waarbij dat nodig is. Ook kan een gezamenlijk eetmoment patiënten motiveren en stimuleren ‘zien eten doet eten’. 

Marianne de Jong en Desiré de Weert: “Een van onze wensen is een fietslabyrint. Een fietslabyrint is een systeem waarmee patiënten interactieve fietstochten maken door steden en natuurgebieden in binnen- en buitenland. Het beeldscherm waarop de fietsroutes worden getoond, is aangesloten op een hometrainer of andere bewegingstrainer. Een fietslabyrint kan zowel gebruikt worden door mobiele patiënten maar ook door  de patiënten in een rolstoel. De fietsroutes op het scherm zorgen voor herkenning, afleiding en gespreksstof, waardoor patiënten langer fietsen en op een ontspannen manier hun conditie verbeteren.”

Een fietslabyrint vergroot het plezier in bewegen en draagt bij aan het welzijn en revalidatieproces van de patiënt. De ziekenhuisomgeving wordt even vervangen voor een mooie fietsroute. De huiskamer wordt bemand door een vrijwilliger. Deze vrijwilliger is getraind in de omgang met (neurologische) patiënten om ze zo goed mogelijk te ondersteunen wanneer zij in de huiskamer verblijven.