Dansen met je spiegelbeeld

Beeld uit een vorige lesserie

SCHIEDAM - Dans kan iets therapeutisch zijn, iets dat je helpt om ‘weer bij jezelf uit te komen’. Volgens Tamara Mus is dat een belangrijke reden waarom er vanaf komende maandag in Schiedam gedanst gaat worden door mensen die ziek zijn of waren als gevolg van kanker. 

Mus is coördinator Subsidieprojecten bij de Ballet- en dansstudio Schiedam en Vlaardingen. Zij heeft de cursus ‘Dance with your Reflection’ voorbereid en vertelt er nu over, om nog geïnteresseerden te informeren. De serie lessen gaat sowieso door, want de vier aanmeldingen die de dansschool daarvoor nodig vindt, zijn er al. “Maar een groep van acht tot tien mensen zou ideaal zijn.”

Deelnemers kunnen midden in een behandeling zitten, die onder controle staan of ook genezen zijn verklaard. Maar de gevolgen van de ziekte kunnen nog lang naijlen, zo leert de ervaring. De oefeningen worden aangepast, op maat voor de deelnemer.

Wat gaat er gebeuren? Op acht maandagen in september en oktober - alleen de herfstvakantie valt uit - wordt er ’s middags in het Wennekerpand drie kwartier gedanst. “Het zal een mix worden van dans en beweging in het algemeen, op muziek”, vertelt Tamara Mus. “We gaan de deelnemers niet een uur afmatten; we sluiten aan op hun mogelijkheden.” Na het dansen is er koffie en een nagesprek van een half uur. 

Waarom is het nodig of wenselijk om (voormalige) kankerpatiënten bij elkaar te brengen om te dansen? “Het idee is ontstaan toen een vaste deelnemer aan onze lessen ziek werd. Een reguliere les werd voor haar te zwaar, ze kon haar schouder niet meer zo goed bewegen, maar ze wilde wel doorgaan.” Zo ging het balletje rollen: een dansgelegenheid voor mensen die ziek zijn, moeite hebben met bewegen, misschien langzamer zijn of eerder buiten adem. Maar ook mensen die geestelijk moeite hebben om te dansen. “Die bijvoorbeeld schrikken van hun eigen spiegelbeeld. Denk aan vrouwen met borstkanker, die een borst moeten missen.” Of mensen die hun haar missen. 

De acht ontmoetingen staan ook in het teken van acht thema’s. “Denk aan: emoties of zelfbeeld.” Serieuze kost inderdaad. Maar volgens Mus is dat waar, naar blijkt, mensen behoefte aan hebben. De dansschool verzorgde al eerder danslessen voor patiënten, zowel twee keer in Schiedam, als laatstelijk, voor en in de zomer in Vlaardingen, bij Kade40. De nagesprekken dienen ook om ruimte te geven aan de thema’s, en om ervaringen, ook van het dansen, uit te wisselen. De les is opgezet door Rowana Wolff-Koffijberg, grondlegster van de dansschool en wordt nu verzorgd door een medewerker van de dansschool met ervaring van eerdere sessies. “En vooral: zij is iemand met passie voor dit werk.”

Want het is belangrijk om te weten van de leefwereld van kankerpatiënten, zegt Mus. “Hoe ga je nu om met humor? Ziek zijn is niet leuk, maar toch. Hoe verwerkt je verdriet? Hoe kijk je naar jezelf?” Mensen zonder ervaring met ziekte en zonder ervaring met patiënten kunnen zich hier moeilijk bij inleven. “Maar het wordt laagdrempelig en open. Als je alleen maar wilt luisteren in het gesprek, ook goed!” 

Want een andere ervaring is er ook, van dansen: “Dat je, doordat je fysiek bezig bent, al het andere naar achtergrond verschuift.” Die ervaring gunt Mus iedereen, ook mannen, die zich tot dusver nog niet bij ‘Dance with your Reflection’ hebben laten zien. En mensen van alle leeftijden

Voorafgaand aan de dansreeks is er een zogenaamd voormeting, aan de hand van een vragenlijst, waarin wordt geïnventariseerd wat de mogelijkheden en onmogelijkheden van de deelnemers zijn. “Wat hun verwachtingen van de lessen zijn.” Na de serie is er een nameting. Sommigen zullen willen werken aan hun conditie, anderen zullen vooral veel baat hebben aan de gedeelde ervaringen, zo verwacht Mus. “Ieder lichaam is ook anders en reageert anders op ziekte.”

Vorige groepen gaven volgens haar aan dat er vooral tevredenheid was over de nagesprekken. “Dat je samen kunt zitten, kunt praten, met andere patiënten, niet met een psycholoog en dat je toch met elkaar achter dingen kan komen.” Hoe ziekte uitpakt op het lijf en het dansen, hoe je toch bepaalde dingen kunt doen, hoe je kan bewegen. “Ieder heeft hetzelfde pad bewandeld.”

Dat lotgenotencontact is belangrijk. Samen in beweging, inspanning maar ook ontspanning. Samen lachen. “Dat is soms toch lastig, vanwege de ziekte. Mensen zijn gestresst en moe, hebben veel aan hun hoofd. Dan ontspannen en ook genieten door fysiek bezig te zijn…” Ja, dat werkt goed.

En zoals gezegd: dat gebeurt op ieders niveau. “Je kunt differentiëren. Een basisversie van een oefening, eentje met gebruik van de armen, of juist zonder. Tussen makkelijk of uitdagend. Je gaat van wat ieder wel kan. Maar de deelnemers zullen ook ervaren dat ze meer kunnen dan ze denken. In plaats van ‘ik kan dit niet dus ik doe het niet’.”

‘Kan niet’ geldt dus ook niet voor de lessenreeks. “Ook als het project al gestart is, kunnen deelnemers nog instromen”, aldus Mus. 

Want daarvoor kan het dansen te belangrijk zijn, zo denkt ze. “Stel: je bent als gevolg van chemotherapie afgevallen, je zit niet meer lekker in je vel. De buitenkant zegt iets anders dan de binnenkant. Dan kan dans iets therapeutisch zijn. En dat samen met anderen. Dat helpt om weer bij jezelf te komen.” 

De gemeente Schiedam onderkent dit ook en maakt de serie lessen financieel mogelijk; deelname is daarom gratis.