Waarom niet: 'hier mag u vuurwerk afsteken'?

SCHIEDAM – De speelruimte voor wie op oudjaarsavond vrij vuurwerk wil kunnen afsteken in Schiedam, wordt kleiner en kleiner. Als het aan burgemeester & wethouders ligt sluit de stad zich aan bij ontwikkelingen zoals die in Rotterdam gaande zijn. Uitkomst kan zijn dat op enige termijn ook in Schiedam niet langer gebieden worden aangewezen waar geen vuurwerk mag worden afgestoken, maar juist door het stadsbestuur wordt voorgeschreven waar de vuurpijlen en het knalvuurwerk de lucht in mag gaan.

B&W van Schiedam heeft een evaluatienotitie opgesteld over de gang van zaken rond oud en nieuw, over de afgelopen jaren. “We hadden de raad toegezegd ergens halverwege de zittingsperiode van het college met een grote evaluatie te komen”, aldus burgemeester Cor Lamers vanmiddag in een toelichting. De evaluatie moet niet vergelijken worden met de brieven die het college ieder jaar laat samenstellen, met daarin een opsomming van maatregelen en de kosten van schades. Nee, de notitie is vooral bedoeld ter discussie, om een visie voor de toekomst te kunnen vaststellen.

Nou, dat komt mooi uit, want de discussie over het vieren van oud en nieuw neemt ieder jaar grotere vormen aan. Steeds minder mensen nemen genoegen van ieder jaar maar weer veel herrie, veel schade, veel verdriet. Anderen zetten de hakken in het zand, omdat het uitgebreid vieren van de komst van het nieuwe jaar, met veel alcohol en vuurwerk, zo ongeveer een verworven recht is waaraan niet te tornen valt. De burgemeester voorziet ook in de raad een uitgebreide discussie, waarbij met name het afsteken van vuurwerk een twistpunt is.

Overigens: Lamers is niet per se ongelukkig met de gang van zaken de laatste jaren. “Mensen die al wat langer meelopen weten dat Schiedam een bedenkelijk verleden heeft wat de viering van oud en nieuw betreft.” De laatste jaren gaat het een stuk beter, aldus de burgemeester, dankzij de vele energie die er door flink wat partijen in de gang van zaken rond de jaarwisseling wordt gestoken. “Dat noem ik echt eredivisiewerk. De stad is nooit zo schoon als tussen kerst en 30 december. Dat doen we goed, dat moeten we vasthouden.”

Het college schetst in de notitie drie mogelijke scenario's voor de toekomst. De eigen voorkeur heeft de eerste optie, waarin het huidige beleid wordt voortgezet. “Met waarschijnlijk wat wijzigingen in de vuurwerkvrije zones”, aldus Lamers. Met 33 stuks waren dat er afgelopen jaar wel heel veel. Rotterdam kende er 'een stuk of tien'. “En de bevolking vraagt terecht dat als je een dergelijke zone inricht, je deze ook handhaaft”, aldus de burgemeester. “Eenderde van het Schiedamse grondgebied is nu vuurwerkvrije zone.” Dat valt niet te behappen. Zoals bijvoorbeeld bleek uit het vuurwerk dat bij de jaarwisseling rond zorgcentrum Frankeland werd afgestoken. “We hebben ons wat vergist over hoe groot zo'n centrum is.” Werken met een zone van enkele honderden meters rond een punt op de kaart, pakweg de hoofdingang, kan betekenen dat er pal onder het balkon van aanleunwoningen bij het centrum, vuurwerk kan worden afgestoken, want formeel buiten de zone waarin het vuurwerk gebannen was. Hetgeen prompt ook gebeurde, nota bene door medewerkers van het zorgcentrum zelf, aldus de burgemeester.

Behalve minder vuurwerkvrije zones zal ook een verschil met de inzet en werkwijze van afgelopen jaar zijn, het ontbreken van het detectiesysteem waarmee vuurwerkknallen werden geregistreerd, zodat handhavers gericht de straat op konden gaan. “Dat systeem is eigenlijk niet op oudjaarsdag zelf te gebruiken en is ook duur.” Bij de komende jaarwisseling dus niet meer in gebruik.

De tweede optie die B&W voorstelt is vergelijkbaar met de huidige handelwijze, maar dan met minder inzet van autoriteiten en handhavers. “Dan redeneer je: we hebben een goed niveau bereikt, eens kijken of het niet met minder kan.” De voorkeur van Lamers heeft deze aanpak niet. “De inzet die je pleegt compenseer je met de besparing aan kosten (van schades bijv.- red.).” Als voorbeeld noemt hij de brandweer die afgelopen nieuwjaarsnacht anderhalf uur ontbrak in Schiedam, vanwege nodige inzet in Vlaardingen. Dat heeft Schiedam extra schade opgeleverd, aldus de burgemeester. “Als je een ondergrondse vuilcontainer die in de fik is gestoken in een kwartier blust, is er vijftienhonderd of tweeduizend euro schade. Als dat een uur is, dan brandt de container helemaal uit en kun je hem weggooien. Dan ben je vijftienduizend euro kwijt.”

De derde optie volgens de notitie is het 'nu al aansluiten bij Rotterdam'. De Maasstad heeft besloten niet te wachten op landelijk beleid en gooit het systeem van vuurwerk afsteken om. Dat wil zeggen dat gebieden zullen worden aangewezen waar wel vuurwerk mag worden afgestoken, op oudjaarsavond uiteraard. “Het moet wel een feestje blijven”, aldus Lamers.

Rotterdam ploetert echter nog met de uitvoering. Er wordt daar gekozen voor een systeem van inspraak via de wijkraden. Volgens de huidige plannen blijven de gebieden waar wel en niet mag worden afgestoken dezelfde als afgelopen jaar, aldus Lamers, en verandert alleen de systematiek, dus: hier mag je wel afsteken, in plaats van hier mag je niet. Per saldo is er dus nog net zo veel ruimte voor vuurwerkliefhebbers. “Dat is geen kritiek”, aldus Lamers. “Men kiest er voor het systeem eerst bekend te laten worden.” Om vervolgens volgend jaar de gebieden waarin vuurwerk mag worden afgestoken, kleiner in aantal of omvang te maken.

Lamers steekt niet onder stoelen of banken dat hij, met het college, 'eigenlijk' een verbod op consumentenvuurwerk wil. “Maar het kabinet heeft niet meebewogen. In feite heeft men in Den Haag gezegd: gemeente regelt u het maar.” Lamers vindt daarom het systeem van Rotterdam 'beloftevol' en voelt er wel voor aan te haken. Wellicht niet al komende jaarwisseling, om de werkwijze in Rotterdam eerst te laten werken, maar misschien ook wel. En dat is dus die derde optie.

“Als de raad hier voor kiest, is er nog tijd om het systeem op te tuigen”, aldus de burgemeester. “Maar dat is aan de raad.” Lamers verwacht een discussie die vergelijkbaar is met zoals het in Rotterdam ging, 'met Groen Links en de VVD als belangrijkste exponenten van de verschillende visies'. “Maar met vijftien fracties in de raad, verwacht ik vijftien visies. Het is voor mij niet te voorspellen.”

Los van welke insteek de raad ook kiest, is het mogelijk om een vuurwerkshow te organiseren. “Ik heb altijd gezegd: als het verbod op consumentenvuurwerk een feit wordt, ben ik de eerste die een vuurwerkshow organiseert.” Rotterdam heeft natuurlijk zijn show, en zou ook overwegen er eentje in Hoek van Holland te houden. “Als Schiedam op pakweg de Maasboulevard een eigen show organiseert, ontlast dat Rotterdam, waar de druk (drukte, red.) groot is.” De raad kan er in september zo maar toe besluiten.