Helft Fabriplein nul op de meter

SCHIEDAM – Dat de nieuwbouw op het Fabriplein wordt uitgevoerd in dezelfde kenmerkende architectuur, was al bekend en het stelt veel bewoners van Schiedam-West gerust. Maar de nieuwe woningen worden ook aanmerkelijk duurzamer. De woningen worden niet op het gas aangesloten en 20 van de 46 nieuwbouwwoningen worden nul-op-de-meter-woningen.

Hoewel het project Frabribuurt expliciet is benoemd in de Woonvisie Schiedam, overschrijdt het een bepaling van het bestemmingsplan Sciedam-West. Het gaat maar om een detail; een paar woningen gaan over de achterste bouwgrens heen. Het college van B & W wil hier geen punt van maken. Het laatste woord is echter aan de gemeenteraad, maar dan moet twintig procent van de raadsleden aangeven het op de agenda te willen.
Anders kan het plan gewoon doorgaan. Woonplus wil de 72 sociale huurwoningen slopen. Het zijn beneden- en bovenwoningen waarvan de bouwkundige staat slecht is. Ze maken plaats voor 46 eengezinswoningen met tuin, een gewild product op de woningmarkt.

De bouwstijl sluit aan op het ontwerp van de Haagse architect J.A.H.W. Cramer (1890-1963), een sociaal-democraat die ook enkele jaren voor de SDAP in de Haagse gemeenteraad zat. Bekende ontwerpen van hem zijn de Goudsbloemlaan in de Bomen- en Bloemenbuurt in Den Haag, een complex woningen aan de Willem van Hillegaersbergstraat in Rotterdam-Hillegersberg en een koetshuis in Baarn. Bij een aantal ontwerpen, waaronder dat voor het Fabriplein in Schiedam, liet Cramer zich inspireren door de sociale hervormer Robert Owen (1771-1858) uit Wales. Deze katoenfabrikant wordt wel beschouwd als de uitvinder van de coöperatiegedachte. Hij geldt als de grondlegger van het Britse socialisme en pleitte als eerste voor een achturige werkdag om de arbeiders naast hun werk een privéleven te gunnen.  

Net als in het door Cramer ontworpen complex in Hillegersberg kwamen op het Fabriplein alleen arbeiders te wonen. Het plein kwam in 1922 tot stand, nadat de gemeenteraad het in 1920 had genoemd naar mr. Servaes Pieterszoon Fabri van de Hoogewerff (1500-1564), priester en haringreder en postuum stichter van het Oude Manhuis.
Omdat er zo veel SDAP’ers woonden, kreeg het Fabriplein de bijnaam het Rooie Dorp. Na de Tweede Wereldoorlog raakte deze naam in onbruik.