'Landelijke politiek kan niet meer om afsteekverbod heen'

SCHIEDAM - Ook komende jaarwisseling geldt er een vuurwerkverbod in Schiedam. Dat stelde burgemeester Cor Lamers vanmorgen in het Radio 1-journaal.

“Dat verbod in Schiedam zal volgend jaar ook van kracht zijn. De gemeenteraad heeft doelbewust en moet open ogen besloten de APV, de plaatselijk verordening daarvoor te wijzigen en dat gaan we niet ieder jaar heen en weer pingpongen, dit is onze inzet voor de toekomst”, aldus de burgemeester.

“Het is wel zo dat we willen en hopen en er ook een beetje op rekenen, dat dit tot een landelijke maatregel gaat leiden. We hebben daar jarenlang op moeten wachten en het kabinet komt niet met daadkrachtig vuurwerkbeleid. Dus heeft Schiedam met elf andere gemeenten alvast zijn eigen verantwoordelijkheid genomen.”

Astrid Kersseboom, niet onbekend in Schiedam, vroeg Lamers wat hij opmaakt uit het feit dat veel mensen zich weinig of niets aan het verbod gelegen lieten liggen. “Het heeft met cultuur te maken”, aldus Lamers. “Ik zeg altijd: Schiedammers zijn hele redelijke mensen maar dat geldt voor 364 dagen in het jaar en die ene dag, oudjaar, bepaalt men graag zelf wat goed voor hen is. Het is een cultuurgewoonte die behoorlijk is ingeslopen en die krijg je er niet in een paar jaar uit. 

Ik vergelijk het maar met het rookverbod, dat heeft ook jaren geduurd, maar nu vinden we het heel normaal dat er in publieke ruimtes een rookverbod is. Dat geldt hier ook voor.”

Lamers heeft zijn hoop daarom gesteld in het landsbestuur. “Ik denk dat als niet alleen het afsteken maar ook de verkoop verboden wordt, dan krijg je echt een verandering in het gedrag. We kunnen dat met handhaving niet oplossen, ook niet met regeltjes in het APV, dat zit echt in de mensen.” Die omslag in denken en doen kan een overheid volgens Lamers helpen met maatregelen, maar die liggen volgens hem echt op landelijk niveau.

En misschien zelfs wel een niveau hoger. Schiedam heeft volgens de burgemeester ‘al twee maanden’ last van vuurwerk, ‘en er wordt niks lokaal verkocht’. Vuurwerk wordt elders aangeschaft, meestal in het buitenland, in België en Duitsland. “Uiteindelijk moet het internationaal tot afspraken leiden. De Cobra’s die we in Nederland al jaren geleden verboden hebben worden nog steeds in Baarle-Nassau verkocht. Dat is een slecht voorbeeld. Dat betekent dat er ook internationale afspraken moeten komen. Maar het is eerst de Nederlandse regering die een stap moet zetten: Schiedam en Rotterdam hadden een afsteekverbod maar onze buurgemeente Vlaardingen niet. Dat is moeilijk uit te leggen aan inwoners.”

Met handhaving valt dit niet op te lossen, aldus Lamers. “Tijdens oudejaarsnacht heeft de politie wel wat anders te doen dan op vuurwerk te controleren en zijn we met excessen bezig. Dat heeft de korpsleiding aangekondigd en dat begrijp ik en daar ben ik het op zich ook mee eens.”

“We moeten maatregelen treffen die er voor zorgen dat het minder aantrekkelijk wordt gemaakt. Een verkoopverbod is dan een belangrijke stap. Mensen zeggen: ‘zolang het verkocht mag worden krijg je ook de situatie dat het wordt afgestoken’. Die twee gaan hand in hand, een verkoopverbod en een afsteekverbod.”

Om te voorkomen dat mensen dan illegaal vuurwerk gaan aanschaffen moeten er ‘zware controles op worden losgelaten’, aldus Lamers. Dat gebeurt ook al: in de Belgische en Duitse grenszone is ‘ontzettend veel illegaal vuurwerk van straat gehaald’. Dat is een signaal. “Op lokaal niveau kun je dat niet weghandhaven, dat is bijna niet te doen.”

Kersseboom vroeg de burgemeester ook hoe om te gaan met de emoties die rond vuurwerk  hangen. “Mensen in Nederland hebben het idee dat hen iets wordt afgepakt als er geen vuurwerk mag worden afgestoken. Lamers zegt daar tegenover dat de mensen die afsteken ‘langzamerhand een minderheid aan het worden zijn’, ook in Schiedam. “Meer dan de helft van onze inwoners is voor een afsteekverbod.” Je hebt er veel last van, als buurman. Rotzooi voor je deur, dieren die van streek zijn. “Het geeft veel overlast in de buurt, in de straat en het geeft tien keer zo veel vervuiling dan bij een gewone dag. Ik zie het maatschappelijk denken erover echt kantelen. Ik ben bang dat het nog wel een paar jaar gaat duren, maar over een paar jaar zal er echt wel sprake zijn van een landelijk afsteekverbod. De landelijke politie kan daar langzamerhand niet meer omheen.”