De Plastic Tas

SCHIEDAM - Opeens zag je hem overal in het straatbeeld: de plastic tas. Vanaf eind jaren zestig omarmde kunstenaar Bob Lens het nieuwe materiaal als alternatief voor doek, als drager van kunst. Hij beschilderde tassen, poetste logo’s weg en maakte er poëzie mee. Ook gaf hij plastic tassen weg aan andere kunstenaars met de vraag er iets mee te doen. Onder de titel De Plastic Tas laat het Stedelijk Museum Schiedam van 15 juni tot en met 8 september een groot aantal exemplaren uit zijn collectie zien.

Keith Haring

Ze komen uit de hele wereld, reageren soms op de actualiteit of stemmen tot nadenken. Voor de Boomerang-serie met collega-kunstenaars vroeg hij Keith Haring, die zijn exemplaar van hoek tot hoek betekende in zijn cartoonachtige stijl. Henk Peeters, een van de oprichters van de Nederlandse kunstenaarsgroep nul, deed mee, evenals de Schiedamse kunstenaar Albert Verkade. "Het onderzoek met de plastic tas gaat al een halve eeuw mee", zegt Lens. "Nu zie je het overzicht van dit project voor het eerst in Nederland."

Moderne tijd

Al vroeg zag Lens de keerzijde van het materiaal, de milieuproblemen met de plastic soep in de oceanen als dieptepunt. Hij maakte het begin en min of meer het einde van de plastic tas mee. Terugkijkend zie je hoe het materiaal in het tijdvak van de jaren zestig, zeventig pastte. Als nieuwe uitvinding van de moderne tijd typeerde het de wegwerp- en consumptiemaatschappij. Anno nu, een halve eeuw later, is het enthousiasme verdampt. Er hangt zelfs een verbod aan de plastic tas. Sinds 2016 mogen Nederlandse supermarkten, kledingwinkels en andere zaken bij een aankoop niet langer gratis een plastic tas meegeven.

Pop art, Fluxus en de Hoogstraat

Met zijn fascinatie voor het materiaal sluit Lens (1939) aan bij pop art, de stroming die onderdelen uit de consumptiemaatschappij tot kunst verhief. Zijn werk is ook verbonden met Fluxus. Fluxus-kunstenaars streefden naar het bij elkaar brengen van kunst en het dagelijks leven. Voor het Stedelijk Museum Schiedam is dat een belangrijke stroming. Ook bij de tentoonstelling In de Hoogstraat. Verhalen uit een winkelstraat, vanaf 29 juni t/ot en met 6 oktober, speelt de plastic tas een rol.

Niets en nuttig

In 1981 proclameerde Bob Lens bij het Gemeentemuseum Den Haag zijn manifest, dat een jaar later ook was te lezen, op een plastic tas natuurlijk. Hij drukte zijn beginselen op een plastic tas van het Gemeentemuseum."Er staat: ‘P.T. is een afkorting van plastic tas, hiermee bedoel ik de plastic draagtas, die voor weinig of niks verkrijgbaar is bij aanschaf van artikelen in supermarkten, winkels e.a. instellingen. De P.T. is 'niets en nuttig''." Dat manifest is ook in Schiedam te zien. Delen van zijn tassen-series exposeerde Lens bij onder andere het Gemeentemuseum Den Haag, Franklin Furnace in New York en de Verbeke Foundation in België.

Met dank aan
Gemeente Schiedam, S´DAM